Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi (Apr 2022)
Sosyal Yardım Bağımlılık Ölçeğinin Geliştirilmesi
Abstract
ÖZ Sosyal yardımlar, ihtiyaç sahibi kişilerin muhtaçlık durumunun iyileştirilmesinde önemli bir politika aracıdır. Doğru planlandığında ve uygulandığında kişilerin yoksulluk döngüsünün kırılması ve sosyal dışlanmanın önlenmesinde etkili olduğu kabul edilmektedir. Ancak, uzun süreli ve cömert sosyal yardımların kişileri bağımlı hale getirdiği yönünde olumsuz bir görüş ve tartışma bulunmaktadır. Bu alanda yapılan tartışmalar büyük oranda teorik çalışmalar ile ekonometrik modeller ve nitel çalışmaların bulgu ve sonuçları ile açıklanmaktadır. Bu alanda nicel ve karma desenli çalışma sayısı azdır. Nicel araştırmalarda kullanılabilecek bir ölçeme aracının olmaması litaretürde var olan mevcut boşluğun sebebi olarak görülmektedir. Çalışmanın amacı, sosyal yardımların faydalanıcılar üzerinde bağımlılık yaratma etkisini ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir veri toplama aracı geliştirmektir. Bu amaçla oluşturulan taslak ölçek, Kasım 2019 ve Mart 2020 tarihleri arasında Çorum il merkezinde sosyal yardımlardan faydalanan 650 kişiyle uygulanmış, 121 form analiz için uygun olmadığından çalışmaya dahil edilmemiştir. 529 form çerçevesinde elde edilen verilerle ölçeğin yapı geçerliliğini Açıklayıcı Faktör Analizi ve Doğrulayıcı Faktör Analizleri yapılarak araştırılmıştır. Açıklayıcı Faktör Analizleriyle elde edilen iki boyutlu ve toplam on bir maddeden oluşan ölçeğin yapı geçerliliği Doğrulayıcı Faktör Analizi ile doğrulamıştır. Ölçeğin tümü için Cronbach’s Alpha iç tutarlık katsayısı 0,84 olarak hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda politika yapıcılar tarafından sosyal yardımların miktarı ve süresinin bağımlılık yaratmayacak şekilde planlanabilmesinde kullanılabilecek nitelikte veri toplama aracı Sosyal Yardım Bağımlılık Ölçeği geliştirilmiştir.
Keywords
