İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi (Jun 2018)
Enformasyon Toplumunun Ekonomi Politiği
Abstract
II. Dünya Savaşı’ndan sonra, yeni iletişim ve enformasyon teknolojileri ile bunlara bağlı olarak enformasyon üretiminde önemli bir artış olmuştur. Daniel Bell, David Harvey ve Manuel Castells gibi toplumbilimciler, 1970’lerden itibaren bilgiye dayalı yeni bir enformasyon toplumunun bu gelişmeler sonucunda ortaya çıktığını iddia etmişlerdir. Bu bağlamda bu makalede, eleştirel ekonomi politik yaklaşımla enformasyon toplumu kavramsallaştırması nitel/tarihsel bir yaklaşımla incelenmiştir. Buna göre, enformasyon teknolojileri ve bunların içerikleri özel sektör tarafından onun ihtiyaçları ve amaçları doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Teknoloji ve içeriğin mülkiyet yapısı özel sektörün denetimindedir ve bunlar, toplumun bilgi ihtiyacını karşılamak amacıyla değil, kapitalist pazar mekanizması çerçevesinde emtia formunda üretilir. Kullanıcıların bunlara erişimi ve kullanımı da yine onların gelir düzeyine bağlıdır. Mevcut dünya sistemi bağlamında enformasyon teknolojileri ve bunların içerikleri gelişmiş ülkelerle az gelişmiş ülkeler arasındaki ekonomik ve kültürel bağımlılığı ve dijital bölünmeyi daha da artırmıştır. Yeni enformasyon teknolojileri ve bunların içerikleri hem sistemin enformasyonel altyapısı hem de bu alanda üretilen yeni emtialar açısından küresel kapitalizmin temel bileşenlerindendir.
