پلیمرهای هوشمند: 7- گرمارنگ‌ها و کاربرد آن‌ها

Abstract

مواد پاسخگو به محرک برپایه ترکیبات گرمارنگ دسته جدیدی از مواد هوشمند هستند که در دهه اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. پلیمرهای هوشمند یا پلیمرهای حساس به محرک از ویژگی‌هایی مانند چقرمگی،‌ فرایندپذیری آسان، انعطاف‌پذیری، کشسانی و زیست‌سازگاری برخوردارند. بدین سبب و همچنین به‌دلیل داشتن تغییرات شیمیایی و فیزیکی برگشت‌پذیر در پاسخ به شرایط متغیر محیط، اهمیت این مواد روزبه‌روز در حال افزایش است. اصلی‌ترین ویژگی پلیمرهای هوشند، قابلیت آن‌ها در پاسخ‌های میکروسکوپی به تغییرات کوچک محیطی است که پس از اینکه اثر محرک محیطی از بین رفت، به حالت اولیه خود بازمی‌گردند. این پلیمرها به محرک‌های محیطی متعددی مانند نور، دما، عوامل مکانیکی، میدان الکتریکی و مغناطیسی، قطبش، آنزیم‌ها و زیست‌مولکول‌ها پاسخ می‌دهند. به‌تازگی توسعه سریع مواد هوشمند با خواص گرمارنگی موجب رونق زیاد آن‌ها شده است. ماده‌های گرمارنگ می‌توانند مونومرها یا پلیمرها، ترکیبات آلی یا معدنی و سامانه‌های تک یا چندجزئی باشند. ظاهر رنگی این ترکیبات می‌تواند به‌طور آنی یا مداوم با توجه به تغییر دما به‌طور برگشت‌پذیر تغییر کند که این پدیده همراه با تغییرات بازتاب، جذب یا پراکندگی نور نمایان می‌شود. این ترکیبات کاربردهای زیادی در زمینه‌های مختلف از جمله کاغذها، جوهرها، حسگرها و دماسنج‌های گرمارنگ دارند.

Keywords

• پلیمر هوشمند
• گرمارنگ
• پلیمر مزدوج
• محرک-پاسخ
• کاربرد گرمارنگ