تاثیر امواج فراصوت روی زنبور پارازیتوئید Telenomus busseolae (Hym.: Plathygasteridae) به منظور امکان به کارگیری تلفیقی آنها علیه کرم‌ساقه‌خوار نیشکر در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

زنبور پارازیتوئید Telenomus busseolae Gahan (Hymenoptera: Plathygasteridae) به صورت وسیع برای کنترل زیستی کرم ساقه­خوار نیشکر Sesamia cretica Led. (Lepidoptera: Noctuidae) که آفت کلیدی نیشکر در استان خوزستان است، به کار می­رود. با توجه به رشد سریع جمعیت کرم ساقه خوار نیشکر، کارایی این زنبور پارازیتوئید در برخی فصل­ها کافی نیست. بررسی­های قبلی بیانگر پتانسیل بالای کنترل فیزیکی کرم ساقه خوار نیشکر با استفاده از امواج فراصوت بوده است. در این پژوهش، تاثیر امواج موثر روی کرم ساقه­خوار نیشکر و قدرت پارازیتیسم، نسبت جنسی و الگوی پراکنش زنبور پارازیتوئید T. busseolae در آزمایش­های غیرانتخابی و تحت شرایط آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که امواج فراصوت با بسامد 5/37 کیلوهرتز و با شکل موج سینوسی تاثیر معنی­داری روی میزان پارازیتیسم این زنبور پارازیتوئید در طول روزهای مختلف که در معرض امواج بودند، نداشتند. تیمار زنبورها توسط امواج فراصوت مذبور در طول چهار نسل، نسبت جنسی زنبورها را به­صورت معنی­داری تحت تاثیر قرار نداد. بررسی الگوی پراکنش زنبورها زمانی که در معرض امواج فراصوت بودند نشان داد که الگوی پراکنش آنها مانند شاهد (بدون در معرض قرار گرفتن امواج فراصوت) و به­صورت تصادفی است. در مجموع، نتایج مطالعه حاضر بیانگر عدم درک امواج فراصوت اشاره شده توسط زنبورهای T. busseolae بود. بنابراین می­توان نتیجه گرفت که کنترل فیزیکی کرم ساقه­خوار نیشکر با امواج فراصوت با بسامد 5/37 کیلوهرتز و شکل موج سینوسی هیچ اثر منفی روی کنترل زیستی زنبور پارازیتوئید T. busseolae نداشته و به­احتمال می­توان از این دو روش سازگار در کنترل تلفیقی کرم ساقه خوار نیشکر استفاده نمود.

Keywords

• پارازیتسیم
• کنترل فیزیکی
• کنترل زیستی
• مدیریت تلفیقی آفات