جستارهای اقتصادی (Mar 2010)
اوراق بهادار (صکوک) مضاربه؛ابزاری مناسب برای توسعه بخش صادرات ایران
Abstract
امروزه در اقتصاد جهانی صادرات نقش مهمی در رشد و توسعه هر کشوری ایفا میکند، تجارت خارجی ایران به دلیل اتکا به صادرات نفت، وابستگی شدیدی به درآمدهای ارزی حاصل از صدور نفت دارد بنابراین اتخاذ سیاستهایی که اتکا به تک محصولی بودن را کم و از طرفی موجبات افزایش صادرات غیر نفتی و کاهش واردات شود، ضروری به نظر میرسد.در ایران به دلیل بانک پایگی نظام مالی، تامین مالی بخشهای مختلف اقتصاد از جمله صادرات به شدت به این بخش وابسته است و این در حالی است که نظام بانکی کشور به جهت نداشتن ابزارهای مالی مناسب، سهم ناچیزی از نیازهای مالی بخش صادرات را پوشش میدهد؛ بنابراین لزوم حرکت به سمت تامین مالی از طریق ابزارهای مالی مناسب، ضروری به نظر میرسد. یکی از این ابزارها اوراق مضاربه است.این مقاله پس از مروری بر پژوهشهای صورت گرفته در حوزه تامین مالی بخش صادرات، و نقد روشهای تامین مالی در این بخش، به دنبال پاسخ به این سوال است که «آیا اوراق مضاربه به لحاظ فقهی و اقتصادی، ابزار کارآمدی برای تامین مالی بخش صادرات است؟» نتایج این مقاله که با به کارگیری روش توصیفی ـ کاربردی به دست آمده است، ضمن ارائه مدلهای عملیاتی اوراق مضاربه در بخش صادرات، نشان می دهد که اوراق مضابه از لحاظ فقهی و اقتصادی ابزاری مناسب برای تامین مالی بخش صادرات است و فعالان مالی بخش صادرات می توانند با استفاده از این اوراق، کمبود منابع لازم برای حمایت مالی و اعتباری از صادر کنندگان را پر کنند.
