شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر رقابت پذیری شرکت های تولید کننده کاغذهای بسته بندی

Abstract

باتوجه‌به افزایش روزافزون رشد جمعیت جهانی و نیازهای روبه‌افزایش برای استفاده از بسته‌بندی‌های کاغذی، رقابت‌پذیری را در شرکت‌های تولیدکننده انواع کاغذهای مختلف، بیشتر نمایان می‌کند؛ بنابراین شناسایی و رتبه‌بندی مولفه‌های مؤثر بر رقابت‌پذیری در شرکت‌های تولیدکننده کاغذهای بسته‌بندی باعث می‌شود هر شرکتی باتوجه‌به توانمندی‌های خود، رویکردهای متفاوتی را برای رقابت‌پذیری انتخاب نماید. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر رقابت‌پذیری شرکت‌های تولیدکننده انواع کاغذهای بسته‌بندی در ایران و رتبه‌بندی آنها با روش تحلیل سلسله‌مراتبی است. روش تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی، نمونه آماری پژوهش تعداد 60 نفر از کارشناسان، متخصصان و سهام‌داران شرکت‌های صنایع کاغذهای بسته‌بندی در کشور هستند محدوده زمانی پژوهش مقطعی بوده و در سال 1401 انجام شده است. صنعت کاغذسازی در ایران از دیرباز با چالش‌هایی مانند کمبود مواد اولیه جنگلی، وابستگی تکنولوژیکی و.. مواجه بوده است. افزایش تمایل به بسته‌بندی محصولات بر پایه کاغذ و فراورده‌های کاغذی موجب شده است که مصرف کاغذ روند افزایشی را نمایان سازد. شرکت‌های رقابت‌پذیر قادر به تولید و یا ارائه محصولاتی هستند که در مقابل با سایر رقبا و در هزینه برابر، کیفیتی بالاتر و قیمتی پایین‌تر دارند. با مطالعه منابع و مقالات مرتبط با موضوع رقابت‌پذیری و نیز بهره‌گیری از دانش تخصصی متخصصین مرتبط با پژوهش تعداد ده مؤلفه اصلی شامل مواد اولیه، محصول نهایی، توانمندی‌های فنی و فناوری، اجتماعی - فرهنگی، سیاست‌های کلان، انسانی، اقتصادی، عوامل خرد وابسته به بنگاه، قوانین و مقررات و انحصار شرکت‌ها و 52 زیر مؤلفه رقابت‌پذیری شناسایی شدند. برای این منظور پرسش‌نامه‌ای محقق ساخت طراحی شد پس از توزیع و دریافت آنها، داده‌های حاصل به‌منظور مقایسات زوجی در روش تحلیل سلسله‌مراتبی با بهره‌گیری از نرم‌افزار اکسپرت چویس، وزن‌دهی و سپس رتبه‌بندی شدند. نتایج نشان دادند که مولفه‌های انحصار شرکت‌ها (196/0)، توانمندی‌های فنی و فناوری (141/0)، اقتصادی (125/0)، عوامل خرد وابسته به بنگاه (114/0) بر رقابت‌پذیری شرکت‌های تولیدکننده کاغذهای بسته‌بندی تأثیر بیشتری دارند. انحصار در تولید محصولات (056/0)، انحصار در فناوری (048/0)، توانمندی ماشین‌آلات و فناوری (0472/0) از جمله زیر مولفه‌های با تأثیرگذاری بیشتر بر رقابت‌پذیری در شرکت‌های مذکور اعلام گردید. کلید واژه ها: رقابت پذیری، صنایع سلولزی، کاغذسازی، انحصار، اقتصادی، تکنولوژی

Keywords

• رقابت‌پذیری
• کاغذهای بسته‌بندی
• انحصار
• اقتصادی
• فناوری