تحقیقات آفات گیاهی (Feb 2013)
مقایسه جمعیت پسیل معمولی پسته (Agonoscena pistaciae) روی مهم‌ترین ارقام بومی و غیر بومی پسته در استان خراسان رضوی
Abstract
پسیل معمولی پسته Agonoscena pistaciae Burckhardt and Lauterer (Hem: Psyllidae) آفت بومی پسته کاری های ایران و آفت کلیدی و خسارتزای باغهای پسته ی خراسان رضوی است. کنترل این آفتبه طور معمولبااستفادهازسمومحشره کشصورتمی گیرد که تا بهحالرضایتبخشنبودهاست.استفاده از ارقام مقاوم راهکاری مناسب برای برنامه های مدیریت تلفیقی آفات است. در تحقیق حاضر جمعیت مراحل مختلف سنی پسیل معمولی پسته روی شش رقم پسته (بادامی سفید، پسته قرمز، برگ سیاه، کله قوچی، اکبری و فندقی) در منطقه ی فیض آباد (خراسان رضوی) طی سال های 90-1389 ارزیابی شد. نمونه برداری روی چهار درخت مربوط به هر رقم در فواصل زمانی 12-10 روز انجام گرفت. جمعیت مراحل تخم و پوره ی پسیل (سنین مختلف) از طریق بریدن برگها و انتقال به آزمایشگاه شمارش شد. جمعیت حشرات کامل با ضربه زدن به سرشاخه ها روی کادر، شمارش شد. نتایج نشان داد بین ارقام و سال برهمکنشی وجود نداشت. تراکم تخم پسیل در ارقام مختلف اختلاف معنی داری داشت و از 013/0±4/3 تخم روی رقم بادامی سفید تا 044/0±35/12 تخم روی رقم پسته قرمز نوسان داشت. کمترین و بیشترین تعداد پوره ها به ترتیب روی رقم بادامی سفید (013/0±19/2) و پسته قرمز (033/0±77/8)مشاهده شدند. میانگین جمعیت حشرات کامل روی ارقام مختلف اختلاف معنی داری را نشان داد به طوری که رقم پسته قرمز (026/0±26/4) و نیز کله قوچی (038/0±15/4) بیشترین تعداد حشرات کامل پسیل را داشتند. نتایج نشان می دهد که به احتمال زیاد منابعی فیزیکی یا شیمیایی در ارقام بادامی سفید و برگ سیاه وجود دارند که آنها را برای مراحل مختلف زندگی (مراحل نابالغ شامل تخم و پوره های سنین مختلف و حشرات کامل) پسیل نامناسب می سازند و جمعیت آفت را کاهش میدهند. نتایج این تحقیق می تواند در معرفی ارقام مقاوم در قالب برنامه ی مدیریت تلفیقی آفت پسیل معمولی پسته سودمند باشد.
