ارزیابی سطح پایداری کالبدی ـ فضایی سکونتگاه های پیراشهری(مورد: بخش مرکزی شهرستان اردبیل)

Abstract

پیاده‌سازی وامکان تحقق توسعه پایدار کالبدی- فضایی، مستلزم شناخت عناصر و مؤلفه‌های پایداری به‌منظور دستیابی به یکپارچگی میان بعد کالبدی و سایر ابعاد محیطی، اجتماعی و اقتصادی می‌باشد. سکونتگاه‌های روستایی در بخش مرکزی شهرستان اردبیل به‌ویژه طی دهه اخیر با تحولات گوناگونی در ابعاد اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی و تحت تأثیر عوامل درونی و بیرونی مواجه گردیده است. این تحولات به‌صورت دگرگونی‌های کالبدی - فضایی تجلی پیداکرده است. این پژوهش باهدف بررسی سطح پایداری کالبدی- فضایی سکونتگاه‌های روستاهایی بخش مرکزی شهرستان اردبیل و تبیین علل و عوامل اثرگذار در روند پایداری/ ناپایداری آن‌ها صورت گرفته است. جامعه نمونه پژوهش شامل 29 روستا و 360 خانوار بخش مرکزی شهرستان اردبیل می­باشد که براساس روش طبقه‌ای (چندمرحله‌ای) تعیین گردیده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و داده‌های موردنیاز به شیوه­ی اسنادی و میدانی گردآوری‌شده است. جهت تحلیل داده­ها نیز از آزمون‌های t تک نمونه‌ای، همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره(به روش همزمان) و برای ترسیم نقشه‌ها از نرم‌افزارArc Gis بهره گرفته‌شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بیشتر روستاهای محدوده موردمطالعه به لحاظ وضعیت پایداری کالبدی – فضایی در سطح پایینی قرار دارند. درواقع عوامل و نیروهای بیرونی(برنامه‌های عمرانی و یا ارائه تسهیلات دولت در حوزه سکونتگاه‌های روستایی و ...) و سپس درونی(شرایط محیطی، اجتماعی-فرهنگی و اقتصادی روستاها) زمینه‌های تخریب پوشش گیاهی، تغییرات کاربری زمین و درنهایت ناپایداری کالبدی-فضایی را فراهم ساخته است.

Keywords

• پایداری
• کالبدی– فضایی
• سکونتگاه های پیراشهری
• اردبیل