Muhandisī-i manābi̒-i ma̒danī (Nov 2016)
محاسبه شعاع بهینه تزریق در تونل کوهین به منظور بهبود خصوصیات ژئومکانیکی زمین با استفاده از روش تصمیمگیری چندمعیاره
Abstract
عمل تزریق دوغاب بهعنوان یکی از روشهای اصلی بهسازی زمین نقش اساسی در کیفیت تونلسازی دارد. تزریق دوغاب از طریق بهبود ویژگیهای مقاومتی توده سنگ و خاک باعث کاهش میزان نشست در سطح زمین، کاهش همگرایی محیط تونل و همچنین کاهش بارهای وارده بر سیستم نگهداری میشود. از طرف دیگر تزریق دوغاب باعث افزایش هزینهها، افزایش زمان و همچنین کاهش میزان پیوستگی عملیات تونلسازی خواهد شد. با توجه به اثرات مثبت و منفی تزریق دوغاب بر روند تونلسازی، انتخاب شعاع بهینه تزریق در پروژههای تونلسازی اهمیت ویژهای دارد. جابه‌جایی قائم در سقف و کف تونل، جابه‌جایی افقی دیواره تونل، نشست در سطح زمین، بار محوری، نیروی برشی و لنگر خمشی وارد بر سیستم نگهداری، هزینه و مدت زمان حفر تونل بهعنوان پارامترهای اصلی برای تعیین شعاع بهینه تزریق بهمنظور بهبود خصوصیات ژئومکانیکی محیط و بهبود طراحی تونل انتخاب شدند. در این مقاله ابتدا بر اساس روش عددی تفاضل محدود و با استفاده از نرم افزار FLAC2D پارامترهای اصلی تونل راهآهن محور قزوین - رشت محاسبه شد. پس از تعیین مقادیر هر یک از پارامترهای یاد شده در شعاع های مختلف تزریق (400 ،...،100 ،50 ،0 سانتیمتر)، درجه اهمیت هر یک از پارامترها با توجه به نظر نویسندگان با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) تعیین و در نهایت با بهکارگیری روش تصمیمگیری چند معیاره VIKOR شعاع بهینه تزریق از میان گزینههای مختلف انتخاب شد. در این تحقیق شعاع 100 سانتیمتر بهعنوان شعاع بهینه تزریق بهمنظور بهبود خصوصیات ژئومکانیکی محیط و بهبود طراحی تونل کوهین به دست آمد.
