اثر مدیریت‌های مختلف خاک‌ورزی و گیاه پوششی لگوم بر عملکرد کدو تخمه کاغذی (Cucurbita pepo L.) در کشت مخلوط افزایشی با لوبیا سبز

Abstract

به منظور بررسی اثر سیستم­های مختلف خاک­ورزی، گیاه پوششی خلر و کشت مخلوط بر عملکرد کدو تخمه کاغذی، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا همدان اجرا گردید. فاکتور خاک­ورزی در سه سطح بدون خاک­ورزی (NT)، خاک­ورزی کمینه (MT­) و خاک­ورزی مرسوم (CT) و فاکتور گیاه پوششی در دو سطح شامل گیاه پوششی خلر (C1) و بدون گیاه پوششی (C2) در کرت­های اصلی و سیستم کشت در سه سطح شامل کشت مخلوط افزایشی 50% لوبیا+ کدو (I1)، کشت خالص لوبیا (I2) و کشت خالص کدو (I3) در کرت­های فرعی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که عملکرد دانه، تعداد دانه در میوه، قطر میوه، وزن میوه، عملکر میوه، وزن هزار دانه برای کدو و عملکرد لوبیا سبز تحت تأثیر شیوه­های مدیریتی قرار گرفتند. بیشترین مقدار این صفات در خاک­ورزی­های حفاظتی (خاک­ورزی حداقل و بی خاک­ورزی) همراه با گیاه پوششی و در کشت خالص هر گونه مشاهده شد. مثلا عملکرد دانه کدو با60/127 گرم بر متر مربع در کشت خالص کدو به‌طور معنی‌داری بیشتر از تیمار 50% لوبیا + کدو با عملکرد 40/121 گرم بر متر مربع بود. تیمار خاک­ورزی کمینه و گیاه پوششی خلر بیشترین عملکرد دانه کدو (3/138 گرم بر متر مربع) را نشان داد که تفاوت معنی‌داری با تیمار بدون خاک­ورزی و گیاه پوششی خلر نداشت. کمترین عملکرد دانه کدو نیز در تیمار خاک ورزی مرسوم و بدون گیاه پوششی با 2/110 گرم بر متر مربع حاصل شد. در نهایت، با توجه به شاخص نسبت برابری زمین (51/1)، کشت مخلوط افزایشی لوبیا با کدو در تمیار خاک­ورزی حفاظتی با گیاه پوششی خلر بهترین مدیریت برای منطقه در جهت بهبود علمکرد محصول انتخاب شد.

Keywords

• خاک­ورزی حفاظتی
• کشت مخلوط
• گیاه پوششی خلر
• مدیریت پایدار
• نسبت برابری زمین