اثر تیمارهای آلکازت، آبیاری تکمیلی و نیتروژن بر کمیت و کیفیت گندم (.Triticum aestivum L)

Abstract

به‌منظور بررسی تأثیر کود بیولوژیک آلکازت، آبیاری تکمیلی و نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین گندم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس طی سال زراعی 96-1395 اجرا شد. عامل کود بیولوژیک آلکازت در دو سطح شامل عدم مصرف و مصرف 100 گرم در هکتار به‌صورت بذرمال، آبیاری تکمیلی در دو سطح عدم آبیاری و آبیاری در مرحله پر شدن دانه و مصرف نیتروژن در چهار سطح عدم مصرف و مصرف 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که کود بیولوژیک آلکازت باعث افزایش ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد و عملکرد پروتئین شد. آبیاری تکمیلی وزن 1000 دانه و عملکرد دانه را افزایش داد (به‌ترتیب به 37.35 گرم و 4881 کیلوگرم در هکتار رسیدند). آبیاری تکمیلی عملکرد پروتئین را افزایش داد اما درصد پروتئین را کاهش داد. نیتروژن نیز باعث افزایش ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین شد. بیشترین عملکرد دانه به تیمار مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن با 5364 کیلوگرم در هکتار مربوط بود. بالاترین درصد پروتئین و عملکرد پروتئین به ترتیب با 15.45 درصد و 831.8 کیلوگرم در هکتار به تیمار 150 کیلوگرم نیتروژن تعلق داشت. درمجموع، آبیاری تکمیلی بر مراحل زایشی مؤثر بود. آلکازت تأثیر کمتری بر عملکرد دانه و عملکرد پروتئین نسبت به آبیاری داشت و مصرف نیتروژن هم بر اکثر صفات ازجمله عملکرد دانه، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین مؤثر بود.

Keywords

• ارتفاع بوته
• پروتئین
• شاخص برداشت
• عملکرد دانه
• وزن هزار دانه