The seals from Czermno (Cherven Towns, eastern Poland) – chemical analysis andmetallurgical examination

Abstract

W artykule zaprezentowano rezultaty analiz chemicznych i metalograficznych czterech pieczęci ołowianych z Czermna (Grody Czerwieńskie). Zostały one wybite przez książąt ruskich i datowane są na XII–XIII w. Przedmioty te poddano obserwacji pod elektronowym mikroskopem skaningowym (SEM). Wśród analiz chemicznych należy wymienić mikroanalizę rentgenowską z dyspersją energii (EDS) i rentgenowską analizę fluorescencyjną (EDXRF). Czerwoną warstwę widoczną na kilku pieczęciach zidentyfikowano metodą rentgenowskiej dyfrakcji proszkowej (XRPD) jako typowy produkt korozji: tlenek ołowiu. Pieczęcie zawierają od 98,9% do 99,4% ołowiu. Ślady obecności srebra, miedzi, chromu i żelaza należy uznać za zanieczyszczenia.

Keywords

• Ruś Kijowska
• Bizancjum
• pogranicze polsko-ruskie
• ołowiane pieczęcie
• SEM
• analiza chemiczna EDS