جغرافیا و مخاطرات محیطی (Oct 2021)
سنجش تاب‌آوری سازمانی خبرگزاری‌های اصلی کشور برای مواجهه با زلزله احتمالی شهر تهران (موردمطالعه: خبرگزاری‌های ایرنا، ایسنا، مهر و فارس)
Abstract
احتمال وقوع زلزله در تهران چالش و نگرانی جدی در کشور است و مدیریت بحران این مخاطره نیازمند تاب‌آوری سازمانی نهادهای دخیل در مدیریت بحران است؛ ازجمله این سازمان‌ها، خبرگزاری‌ها به‌عنوان اعضای اصلی اکوسیستم رسانه‌ای کشور هستند. در این راستا، چهار خبرگزاری فارس، مهر، ایسنا، ایرنا به‌عنوان پرمخاطب‌ترین خبرگزاری‌های کشور، به‌عنوان موردمطالعه انتخاب شدند و داده‌های مرتبط با 58 شاخص در سه بعد تاب‌آوری ارتباطی، تاب‌آوری اطلاعاتی و تاب‌آوری ساختاری-سازمانی در این خبرگزاری‌ها به‌صورت میدانی و به کمک روش‌های مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه جمع‌آوری شد. پرسشنامه‌ها بین 341 نفر از کارکنان صف این خبرگزاری‌ها که به‌صورت تمام‌شماری انتخاب شده بودند، توزیع شد، هشت نفر از مدیران آن‌ها نیز به روش هدفمند برای مصاحبه‌ها نمونه‌گیری شدند. برای مشاهده نیز توصیف کامل مشاهدات بر اساس دستورالعمل راهنمای تهیه‌شده در هر چهار خبرگزاری جمع‌آوری شد. داده‌های کیفی در قالب روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی و داده‌های کمی نیز با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی تحلیل شدند. بر اساس یافته‌ها، اگرچه خبرگزاری فارس مزیت‌های نسبی به سایر خبرگزاری‌ها داشت اما هر چهار خبرگزاری تاب‌آوری لازم در برابر زلزله احتمالی شهر تهران را نداشتند. نقطه قوت خبرگزاری‌های موردمطالعه در بخش تاب‌آوری اطلاعاتی بود؛ اما در بعد تاب‌آوری ارتباطی و ساختاری-سازمانی ضعف‌های متعددی در خبرگزاری‌ها وجود دارد که باید نسبت به رفع آن اقدام شود. نتایج نشان داد که وضعیت خبرگزاری‌های اصلی کشور در برابر زلزله احتمالی شهر تهران مناسب نیست و این خبرگزاری‌ها به‌عنوان بازوهای اطلاع‌رسانی و ارتباطی در مدیریت بحران زلزله احتمالی شهر تهران نیازمند تقویت تاب‌آوری سازمانی خود هستند
Keywords
