پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی (Nov 2023)

نقش و کارکرد مولفۀ طبیعی سازی در خوانایی ترجمۀ رضا عامری از رمان موسم هجرت به شمال

  • حمید آقاجانی,
  • سولماز غفاری

DOI
https://doi.org/10.22059/jflr.2023.363100.1059
Journal volume & issue
Vol. 13, no. 3
pp. 357 – 371

Abstract

Read online

طبیعی‌سازی از مولفه‌های همگانی‌ ترجمه است که درآن مترجم با بهره‌مندی از فرآیند خلاقیت‌های ویژه همچون کاربست معیارها، اصطلاحات کنایی مناسب، کامل کردن جملات، جایگزین‌کردن عبارات ساده به جای ساختارهای پیچیده، افزایش معنای واژگان یا تغییر آنها متناسب با معنا، زبان ترجمه را عادی و طبیعی می‌نماید. از نظر بیکر، این راهکار به پررنگ نشان‌دادن ویژگی‌های زبان مقصد گرایش دارد و از الگوهای متعارف و رایج آن زبان پیروی می‌کند. در این پژوهش با تکیه بر الگوی مونا بیکر و با روش توصیفی-تحلیلی، انواع طبیعی‌سازی در ترجمۀ رضا عامری از رمان «موسم الهجرة الی الشمال» و میزان سبک‌آفرینی او در ارائۀ ترجمه‌ای خوانا از رمان یادشده مورد ارزیابی و سنجش قرارگرفته‌ است. برآیند پژوهش نشان می‌دهد که مترجم از رهگذر طبیعی‌سازی، متن مقصد را به افق معنایی خوانندۀ فارسی زبان به‌گونه‌ای نزدیک نموده که باعث خوانایی متن شده و با ارائۀ واژگان، نحو و سبک طبیعی، ترجمه‌ای با مختصّات و سبک فردی و خواننده‌محور ارائه نموده‌ است. برآیند پژوهش نشان می‌دهد که مترجم از رهگذر طبیعی‌سازی، متن مقصد را به افق معنایی خوانندۀ فارسی زبان به‌گونه‌ای نزدیک نموده که باعث خوانایی متن شده و با ارائۀ واژگان، نحو و سبک طبیعی، ترجمه‌ای با مختصّات و سبک فردی و خواننده‌محور ارائه نموده‌ است.

Keywords