Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Apr 2021)
Türkiye’de Siyaset-Basın İlişkileri: Van Örneği (1937-1960)
Abstract
Van, 19.yüzyılın ikinci yarısından itibaren Ermenilerin üzerinde hak iddia ettikleri bir şehir haline gelmiş ve bu gayeye matuf olarak Ermeniler tarafından Van’da basın-yayın faaliyetlerine girişilmiştir. Gerek Ermenilerin ayrılıkçı hareketlerine karşılık olarak gerekse Van’ın Türk kültürünü muhafaza eden bir şehir olması hasebiyle Türk dilinde yayın yapan gazetelerin varlığına ihtiyaç duyulmuş ve 1892’den 1915 yılına kadar Van’da Türkçe dilinde basın faaliyetleri sürmüştür. Bu yönüyle Van, Türkiye’de basın-yayın bağlamında özel bir konuma sahiptir. Çalışmamızın esas konusunuysa Cumhuriyetin ilanından sonra 1937’de şehirde ilk gazetenin kurulmasından 1960 askeri darbesine kadar geçen süre zarfındaki siyaset-basın ilişkileri oluşturmaktadır. Van’da yerel basın konusu pek çok araştırmaya konu olmasına rağmen literatür taraması sonucunda siyaset ve yerel basın ilişkileri bağlamında müstakil bir eserin olmaması üzerine böyle bir çalışmanın varlığına ihtiyaç duyulmuştur. Bu minvalde mezkûr yıllarda Van’da yayın hayatını sürdüren basın taranmıştır. Ayrıca konuyla ilgili Devlet Arşivlerindeki araştırmalar yapılmış eldeki verileri destekleyecek bilgilere rastlanmıştır. Türkiye’de yerel basın hakkında kaleme alınan ulusal nitelikteki eserler de taranarak konuya giriş yapılmış ve son olarak “Tek Parti Döneminde Van’da Siyaset-Basın İlişkileri” ve “Çok Partili Dönem ve DP İktidarında Van’da Siyaset-Basın İlişkileri” adlı iki başlık çatısında çalışma hazırlanmıştır.
