اثر پرایمینگ بذر و محلول‌پاشی تنظیم کننده‌های رشد بر تغییرات مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد دانه و روغن گلرنگ تحت تنش کم آبی

Abstract

به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ و محلول‌پاشی تنظیم کننده‌های رشد بر تغییرات مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد دانه روغن گلرنگ پدیده تحت تنش کم آبی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت کشت پاییزه طی سال زراعی‌ 97-1396 به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه سطح آبیاری (آبیاری کامل (قطع آبیاری تا تخلیه 25 درصد آب قابل استفاده)، کم آبیاری متوسط (قطع آبیاری تا تخلیه 45 درصد آب قابل استفاده)، کم آبیاری شدید (قطع آبیاری تا تخلیه 65 درصد آب قابل استفاده)) در مرحله گلدهی تا پایان دوره رشد در کرت‌های اصلی و پنج سطح پرایمینگ بذر و محلول‌پاشی بوته‌ها (آب خالص، جیبرلیک اسید، سالیسیلیک اسید، آسکوربیک اسید، هیومیک اسید) به همراه یک تیمار شاهد (بدون پرایمینگ و محلول‌پاشی) به عنوان کرت‌های فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که با کاهش آبیاری تا سطح کم آبی شدید عملکرد و روغن دانه به ترتیب کاهش 41.31 و 43.46 درصدی و معنی‌داری (P<0.01) نسبت به آبیاری مطلوب داشت. همچنین با کاهش آب آبیاری تا سطح کم آبی متوسط، مقدار مالون دی آلدهید افزایش 15.92 درصدی و معنی‌داری نسبت به آبیاری مطلوب داشت. با پرایمینگ و محلول‌پاشی تنظیم کننده‌های رشد، ارتفاع، کلروفیل کل، عملکرد و روغن دانه افزایش و مالون دی‌آلدهید کاهش معنی‌داری (P<0.01) داشت. بر اساس نتایج کلی، تنش خشکی بر خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد و درصد روغن دانه گلرنگ تأثیر منفی داشت. با پرایمینگ توسط آب خالص هر چند صفات فیزیولوژیکی و عملکرد بهبود یافت اما تفاوت معنی‌داری با تیمار شاهد نداشت. محلول‌پاشی تنظیم کننده‌های رشد با افزایش مقدار کلروفیل کل و بهبود رشد نقش مهمی در افزایش عملکرد داشت.

Keywords

• ارتفاع بوته"
• عملکرد روغن"
• کلروفیل کل"
• "
• مالون دی آلدهید"