Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi (Jun 2015)
Sac Metal Malzemelerin Ilık Derin Çekme Yöntemiyle Şekillendirme Prosesinde Malzeme Karekterizasyonu
Abstract
Ilık derin çekme yöntemiyle şekillendirme prosesinde malzeme karakterizasyonu önemli bir aşamadır. Bu çalışmada; 1,2 mm ve 1,5 mm sac kalınlıklarında HC300LA (Erdemir 7128) ve HC420LA (Erdemir 7140) sac malzemelerinin ılık derin çekme ile şekillendirme öncesi malzeme karekterizasyonu yapılmıştır. Şekillendirme hız hassasiyeti ve şekillendirmenin hangi sıcaklık aralığında gerçekleştirileceği ılık derin çekme ile şekillendirme prosesinde anahtar bir parametredir. İlk aşamada, sac malzemelerin hangi sıcaklık aralığında çekme testlerinin gerçekleştirileceği belirlenmiştir. Dilatometre testi sonucunda, sıcak şekillendirmede sıcaklık aralığı 150 ºC ile 300 ºC arasında tespit edilmiştir. Sonraki aşamada, sac malzemelerin hız hassasiyetinin tespiti için oda sıcaklığı (RT), 150 ºC ve 300 ºC sıcaklıklarda 1x10-1 s-1, 1x10-2 s-1 ve 2,08x10-3 s-1 deformasyon hızlarında çekme testleri yapılmıştır. Çekme testleri sonucunda, HC300LA malzemesine ait gerilim-uzama diyagramlarında hıza ve yöne bağlı dikkate alınacak bir farklılık tespit edilmemiştir. Ancak, HC420LA malzemesine ait gerilim-uzama diyagramında hıza ve yöne bağlı olarak yaklaşık 20 MPa fark tespit edilmiştir. Son aşamada da sertlik ölçümü, mikro yapı incelemesi ve Şekillendirme Sınır Diyagramı (FLD) testleri yapılmıştır.
