Gdy retranslacja jest normą: Polskie przekłady Shakespeare’a w XX i XXI wieku

Abstract

Artykuł poświęcony jest praktyce retranslacji w odniesieniu do polskich przekładów dramatów Williama Shakespeare’a w XX i XXI wieku. Jego celem jest: 1) próba zdefiniowania retranslacji w warunkach wielowiekowej recepcji dramatów z kanonu europejskiego, charakteryzujących się intensywną recepcją teatralną i krytyczną; 2) przegląd polskich zasobów tłumaczeń Shakespeare’a w XX i XXI wieku, z uwzględnieniem strategii (re)translacji oraz specyfiki promocji/upowszechniania retranslacji w docelowej przestrzeni kulturowej; 3) refleksja nad współistnieniem przekładów Shakespeare’a w warunkach rozproszonego mecenatu, z rosnącym znaczeniem zasobów cyfrowych. W szczególny sposób rozpatrywana jest kwestia wyodrębnienia się praktyki retranslacji w warunkach pełnej asymilacji dramaturgii Shakespeare’a w polskiej kulturze literackiej i teatralnej, uzależnienie dynamiki retranslacji od uwarunkowań teatralnych i ideologicznych, a także powiązań retranslacji dramatu z twórczością własną tłumaczy. Konkluzję artykułu stanowią uwagi o wpływie zasobów cyfrowych na wyznaczniki kanoniczności przekładów, a także o potencjalnym schyłku logocentrycznych doktryn przekładowych.

Keywords

• William Shakespeare
• retranslacja
• przekład dramatu