بررسی تفاوت‌های ترکیب آمینو اسیدی و بیان ژن سوپراکسید دیسموتاز برنج و آلوروپوس به عنوان معیارهایی از تفاوت تحمل تنش اکسیداتیو حاصل از شوری

Abstract

تنش شوری و غلظت بالای یون‌ها، یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد و نمو گیاهان زراعی می‌باشند. تنش شوری درواقع بروز هم‌زمان یا متوالی تنش یونی و تنش اسمزی است، درنتیجه یافتن روندهایی جهت بهبود توانایی تحمل به این تنش، در بهینه شدن دوام در هر دو شرایط اثر معناداری خواهد داشت. برخی گیاهان موسوم به هالوفیت‌ها، در برابر این تنش مجموعه‌ای از سازگاری‌ها و واکنش‌های فعال را نشان می‌دهند که موجب تحمل آن‌ها به شرایط شوری می‌شود. در این پژوهش نیز به‌منظور شناسایی تفاوت‌های احتمالی سازوکار تحمل یا حساسیت به شوری در آلوروپوس (Aeluropus littoralis به‌عنوان یک گیاه متحمل) و برنج (Oryza sativa var. IR64 به‌عنوان یک گیاه حساس)، الگوی تغییر رونویسی ژن‌ سوپر اکسید دیسموتاز (SOD) و برخی شاخص‌های مرتبط با توالی‌های نوکلئوتیدی و آمینواسیدی آن در‌ ریشه و اندام هوایی دو گیاه در شرایط تنش موردمطالعه و مقایسه قرار گرفتند. برای این هدف دوره تنشی شامل تنش‌های کوتاه‌مدت (6 ساعت)، میان‌مدت (24 و 48 ساعت) و بلندمدت (6 و 11 روزه) در نظر گرفته شد. بررسی بیان ژن SOD سریع‌تر بودن شروع پاسخ و حفظ استمرار بیان آن در طول دوره تنش در آلوروپوس نسبت به برنج را نشان داد. با تعیین و بررسی توالی ژن‌های موردمطالعه دو گیاه، علاوه بر تعیین شاخص‌های بیوشیمیایی همچون وزن مولکولی و نقطه ایزوالکتریک سوپر اکسید دیسموتازهای موردبررسی، شاخص ناپایداری (instability index) و شاخص آروماتیکی (Aromatic index) آن‌ها نیز تعیین و مورد مقایسه قرار گرفتند که برتری آن‌ها در سوپر اکسید دیسموتاز آلوروپوس نسبت برنج IR64 مشخص شد.

Keywords

• بیان ژن تنش شوری
• رادیکال آزاد
• شاخص‌ آروماتیکی
• شاخص‌ ناپایداری
• گلایکوفیت
• هالوفیت