Journal of Philosophical Investigations (Jan 2021)
واکاوی نگرش‌های فلسفی اخوان در «خوان هشتم»
Abstract
«خوان هشتم» اخوان ثالث، بازسازی فضای ایران باستان است و در آن توجّه ویژهای به فلسفه زردشت شعر شده است. اخوان در این شعر، به سرانجام زندگی و فلسفه اصالت وجود قهرمانان نگاهی متفاوت از نگاه معمول فلسفه اصالت وجود و پوچگراییِ غرب دارد؛ وی درصدد احیای فرهنگِ ایران باستان و فلسفه و آیین زرتشت و مزدک است تا با این دیدگاه به عدالت اجتماعی، دادگری حال و گذشته معنایی متفاوت بدهد. از نظر اخوان، دیدگاه، اندیشه، هستی و مرگ قهرمان داستان با دید معمول غرب فرق دارد. از سویی دیگر، هم‌ریشه بودن اسطورههای دینی- فلسفی هند و اروپایی و ایرانی سبب گردیده است تا رگههایی از فلسفة غرب نیز در شعر وی برجسته شود؛ از دیدگاه قهرمانان شعر، هستی، جاوید و وابسته به اهورامزداست و آنان «زندگی» را در برابر «نا- زندگی» قرار میدهند که آن هم بخشی از هستی است، برخلاف اگزیستانسیالیستهای غربی و پوچگرایان که انسان را به «خود رها شده» و زندگی را پوچ می‌انگارند. وی اینگونه بر پوچی روزگار خویش غلبه میکنند و به زندگی معنا میدهد. در این پژوهش، تناقضگوییهای اخوان در خصوص گذشته ایران باستان نیز مورد مداقّه قرار گرفته است.
Keywords
