مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی (Nov 2021)
شناسایی ابعاد و مولفه های حکمرانی خوب دانشگاهی با استفاده از رویکرد کیفی فراترکیب
Abstract
اِعمال حکمرانی خوب نیازمند توجه و بررسی نهادهای مختلف در سطح کشور است. دانشگاه به‌عنوان یک نهاد آموزشی در سطح عالی، نیازمند شناسایی و ارزیابی ابعاد و مولفه‌های حکمرانی خوب دانشگاهی در جهت پیاده‌سازی آن به منظور ارتقای توسعه دانشگاه‌ها است. این پژوهش با هدف بررسی مطالعات انجام‌شده در جهت شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های حکمرانی خوب دانشگاهی انجام شد. روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع فراترکیب بوده است. جامعه پژوهش شامل کلیه منابع مرتبط با حکمرانی خوب دانشگاهی طی سال‌های 2000 تا ۲۰۲۰ به تعداد ۸۹۲ منبع بود که ابتدا تعداد ۹۶ منبع بر اساس چکیده انتخاب شد. سپس ۶۴ منبع بر اساس محتوا گزینش شد که درنهایت ۴۲ منبع به عنوان منابع مرتبط، به روش تحلیل تم مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی کیفیت داده‌ها، اعتبار (باورپذیری) و اعتماد (اطمینان‌پذیری) یافته‌ها تأمین‌شده است. براساس کدگذاری و ترکیب مقالات، حکمرانی خوب دانشگاهی در ۷ بُعد و ۱۹ مولفه طبقه‌بندی شد که عبارتند از: بعد مدیریتی با مولفه‌های (مدیریت جامع، مشارکت ذینفعان، جهت گیری اجماع، نظارت و کنترل، استقلال و خودگردانی)؛ بعد اخلاقی با مولفه‌های (عدالت و انصاف، اخلاق و صداقت، پاسخگویی، مسئولیت‌پذیری)؛ بعد قانونی با مولفه‌های (شفافیت، حاکمیت قانون)؛ بعد عملکردی با مولفه‌های (اثربخشی و کارایی، تحرک و پویایی دانشگاهی، کیفیت)؛ بعد سازمانی با مولفه‌های (ماموریت و اهداف، ساختار)؛ بعد منابع با مولفه‌های (سرمایه انسانی، منابع مالی)؛ بعد فرهنگ با مولفه (فرهنگ سازمانی مناسب).
