Türkiye’de Kamu Eğitim Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi Üzerine Uygulamalı Bir Çalışma

Abstract

Bir ülkenin gelişmişlik düzeyi o ülkenin eğitim düzeyi ile yakın ilişki içerisindedir. Eğitim ülkelerin gerek ekonomik gerekse sosyal açıdan gelişmesine katkı sunmaktadır. Günümüzde mal ve hizmet üretiminde yaşanan hızlı değişime uyum sağlama kapsamında eğitimin ve eğitime yapılacak harcamaların önemi artmaktadır. Eğitim harcamaları kısa dönemde cari nitelikli bir harcama kalemi iken uzun dönemde yatırım niteliğinde bir harcama kalemine dönüşmektedir. Bu niteliğinden dolayı eğitim harcamaları kalkınma carileri olarak adlandırılmaktadır. Eğitim, yarı kamusal mal ve hizmet olarak hem kamu kesimi hem de özel kesim tarafından sunulabilen bir hizmet özelliği taşımaktadır. Eğitim hizmeti, sunulduğunda toplumsal faydası bireysel faydasından büyük sunulmadığında ise toplumsal maliyeti bireysel maliyetinden daha yüksek olmaktadır. Bu özelliğinden dolayı eğitim hizmetinin etkin olarak sunumu kamu tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu nedenlerden dolayı kamu tarafından yapılan eğitim harcamaları önem arz etmektedir. Bu kapsamda çalışmada Türkiye’nin 1990-2020 dönemine ait yıllık veriler kullanılarak kamu eğitim harcamaları ile ekonomik büyüme arasında uzun dönemli bir ilişkinin olup olmadığı sınır (ARDL) testi ile araştırılmıştır. Test sonucundan elde edilen bulgulara göre söz konusu iki değişken arasında uzun dönemli bir eşbütünleşme ilişkisinin olduğu ve kamu eğitim harcamalarındaki artışın ekonomik büyümeyi pozitif olarak etkilediği tespit edilmiştir. Diğer bir ifadeyle kamu eğitim harcamalarında meydana gelecek %1’lik bir artışın ekonomik büyümeyi %0,74 oranında artırdığı görülmektedir.