اطلاعات جغرافیایی (Feb 2013)
تأثیر آبخیزداری بر کنترل سیلاب و تغذیه آب های زیرزمینی(مطالعه موردی:حوضه آبریز بند قراء رود خانه شش ترازکاشمر)
Abstract
انجام اقدامات حفاظت آب وخاک و آبخیزداری در راستای حذف و یا تقلیل خسارات ناشی از استفاده ناشایست انسان از محیط طبیعی از جمله مواردی است که بعضاً از سال های پیش آغاز گردیده و اکنون نیز ادامه دارد. لکن ارزیابی تأثیر عملیات آبخیزداری در راستای دستیابی به اهداف طرح های مربوطه تاکنون بطور علمی و منطقی در ایران کمتر مد نظر بوده است. از این رو در مقاله حاضر به بررسی تأثیرات عملیات آبخیزداری در بخشی از حوضه آبریز بند قراء کاشمر به وسعت حدود 1200 هکتار و جمعیت 824 نفر (در سال 1379) در روستای بند قراء مورد بررسی قرار گرفته است.اقدامات آبخیزداری در حوضه مورد مطالعه در سال1379 شروع و با توجه به تخصیص اعتبار از استان خراسان در سال 1383 به پایان رسیده است. اقدامات آبخیزداری در حوضه آبریز بندقراء باعث کنترل سیلاب، تغذیه آب های زیرزمینی، کاهش گل آلودگی آب ها و در نهایت باعث افزایش میزان محصولات کشاورزی در منطقه شده است.طبق نظر روستاییان انجام اقدامات آبخیزداری در میزان تولید محصولات زراعی، مهاجرت مردم منطقه و تغییر وسعت اراضی بایر مؤثر واقع گشته است. در حوضه مورد مطالعه عملیات آبخیزداری شامل عملیات مکانیکی (ساختمانی)، بیومکانیکی و بیولوژیکی بوده است. عملیات آبخیزداری از نوع مکانیکی موفقیتآمیز بوده است ولی عملیات بیولوژیکی به دلیل خشکسالی و کمبود بارندگی و عدم تکمیل اجرای عملیات بیولوژیکی و نیز چرای بیرویه دام با عدم موفقیت همراه بوده است. عملیات بیومکانیکی هم موفقیتآمیز بوده است.
