Slika Drugog u djelu Tomasa Bernharda

Abstract

U okviru imagološkog proučavanja djela Tomasa Bernharda, u radu se analiziraju stavovi koje pisac zastupa, prisutni u svim njegovim reprezentativnim književnim djelima, a koji se tiču austrijske kulture, istorije i društva. Tomas Bernhard se u svom književnom djelu nerijetko bavi temom mržnje prema malograđanskom austrijskom duhu, iz kojeg, po njegovom uvjerenju, proizilazi i nacizam. Ostale teme koje čine jezgro njegovog djela su i moralna izopačenost austrijskog civilizovanog čovjeka, katolički nacionalsocijalizam te austrijske politički uređene kulturne institucije sa bečkim Burgteatrom na čelu. Polazeći od teorija Cvetana Todorova o predstavi o Drugom, dolazi se do zaključka da je u djelu Tomasa Bernharda prisutan obrnuti etnocentrizam, kada je u pitanju predstava o austrijskom narodu. Korištenjem istorijske metode i imagološkom analizom Bernhardovih najreprezentativnijih djela, kao i njegovih javnih istupanja, pokušaće se pronaći porijeklo njegovih stavova prema austrijskoj kulturi, narodu, društvu u piščevoj biografiji. Pitanja na koja se traži odgovor jesu šta je to sve moglo da posluži kao „okidač“ za stvaranje negativnog mišljenja o jednom etnicitetu, koji je uzrok činjenice da pisac društvenu grupu kojoj i sam pripada počne posmatrati kao „tuđu“ te koji su rezultati tehnike posmatranja sebe kao Drugog. Ključne tačke rada su odnos Bernhardovog književnog djela i društvenoistorijskog konteksta u kojem djelo nastaje, kao i konteksta u kojem biva (ne)prihvaćeno.

Keywords

• imagologija
• austrija
• kulturni identitet
• etnocentrizam
• nacizam
• moralna izopačenost
• katoličanstvo
• nacionalsocijalizam