‘Alkame b. ‘Abede el-Fahl ve İki Kasidesi

Abstract

Temîm kabilesine mensup bir İslam öncesi Arap şairi olan ‘Alkame b. ‘Abede el-Fahl, VI. yüzyılın ilk yahut ikinci yarısında şöhrete ulaşmıştır. İmruʾu’l-Ḳays ile şiirsel bir düelloya girerek kazandığı ve bundan dolayı ‘Alkame’ye, “Aygır” yahut “Usta Şair” manalarına gelen “el-Fahl” şeklindeki onursal unvanının verildiği nakledilmektedir. Hayatı hakkında pek az şey bilinen ‘Alkame, kadim Arap şiirinde ön plana çıkan ve “Simtu’d-Dehr” (Zaman Gerdanlığı) namıyla adlandırılan iki kasidenin şairidir. Birkaç alt temayı ihtiva eden ilk kasidesi, aşka dair pek beğenilen bir girizgâh, deve kuşu tasviri ve bir övünme bölümüyle temayüz etmektedir. İkinci kasidesi ise Lahmîlerle Ğassânîler arasında vuku bulan muharebelerle ilişkili olup, Ğassânî Hükümdarı el-Hâris b. Cebele için söylenmiş bir methiyedir. Kabilesinin arabulucusu yahut rehin meselelerindeki kurtarıcısı olarak, nazmettiği bu şiiri sayesinde, el-Hâris tarafından esir alınan kardeşinin (yahut yeğeninin) ve Temîm kabilesine mensup olan diğer kişilerin salıverilmesini sağlamıştır. Bu çalışmanın amacı, ʿAlkame’nin bahsi geçen kasidelerini incelemektir. Kadim şiir seçkileri ve ʿAlkame’nin divanı birincil kaynak olarak kullanılmıştır. Bu makalede, ‘Alkame’nin iki kasidesi ve onun şiirsel üslubu bilimsel bir metotla tetkik edilmiş, bunun yanı sıra söz konusu şiirleri Türkçeye çevrilmiştir.

Keywords

• klasik arap edebiyatı
• klasik arap şiiri
• kaside
• ‘alkame b. ‘abede el-fahl