Verimlilik Dergisi (Jan 2022)
ÜNİVERSİTELERİN TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİNİN HICKS-MOORSTEEN VE FÄRE-PRIMONT ENDEKSLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI
Abstract
Amaç: Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de 2007 yılında kurulan devlet üniversitelerinin etkinliğini Färe-Primont ve Hicks-Moorsteen Endeksleri ile değerlendirmektir. Yöntem: Çalışmada, Girdi Odaklı Teknik Etkinlik (ITE), Karma Etkinlik (IME) ve Kalan Girdi Odaklı Ölçek Etkinliğinden (RISE) faydalanılarak Toplam Faktör Verimliliğinin Etkinliği (TFPE) bulunmuştur. Üniversitelere ilişkin girdi ve çıktı değişkenlerinden oluşan veri seti Färe-Primont ve Hicks-Moorsteen endekslerinde analiz edilmiştir. Bulgular: Yapılan analizler sonucunda Färe-Primont endeksi içerisinde IME’nin TFPE içerisinde belirleyici rol üstlendiği tespit edilmiştir. Hicks-Moorsteen endeksinde ise TFPE’nin en fazla RISE’den etkilendiği belirlenmiştir. Üniversitelerin geneli değerlendirildiğinde kalan girdi odaklı ölçek etkinliğinin 2018-2019 yılları arasındaki düşüşü 2019-2020 yıllarında yükselişe dönüşmüş olduğu görülmüştür. Färe-Primont ve Hicks-Moorsteen TFP endeksleri ile gerçekleştirilen analiz sonuçlarının birbirleriyle örtüşmediği tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde yalnızca ITE’nin Färe-Primont ve Hicks-Moorsteen endeksinde aynı değerlere sahip olduğu görülmektedir. Özgünlük: Üniversitelerin etkinliklerinin karşılaştırılması amacıyla gerçekleştirilen birçok çalışma mevcuttur. Bu çalışma kullandığı veri seti ve analiz yöntemleri itibarıyla mevcut çalışmalardan ayrışmakta olup özgün değere sahiptir.
Keywords