ROMA HUKUKUNDA OTURMA HAKKI (HABITATIO)

Abstract

Oturma hakkı, başkasına ait bir evde oturma yetkisi veren sınırlı ayni hak niteliğini taşımaktadır. Roma hukukunda oturma hakkı, Klasik Hukuk Döneminde bağımsız bir irtifak olarak kabul edilmemiştir, bu hak usus hakkı kapsamında ele alınmıştır. Bu nedenle Klasik Hukuk Döneminde, oturma hakkı ile ilgili uyuşmazlıklarda usus’a ilişkin hükümler kıyasen uygulanmıştır. Iustinianus Hukukunda ise, oturma hakkı, usus’un kapsamından çıkarılarak, bağımsız bir irtifak hakkına dönüşmüştür. Iustinianus Hukukunda oturma hakkı sınırlı bir ayni hak niteliğindedir ve intuitus persona karakterine sahip bir in ius aliena (başkasının malı üzerindeki hak)’dır. Oturma hakkı sağlar arası işlemlerle ya da ölüme bağlı tasarruflar yoluyla kurulur. Oturma hakkı kural olarak belli bir süre için kararlaştırılır. Buna karşılık bu hak süreye bağlı olarak kararlaştırılmadığı zaman, hak sahibinin hayatı boyunca devam eder. Oturma hakkı sürenin sona ermesi, haktan feragat edilmesi veya mutatio rei (malın esaslı değişime uğraması) gibi nedenlerle sona erer. Roma Hukukunda oturma hakkı ile ilgili kurallar modern hukuklara büyük ölçüde aynı şekilde geçmiştir.

Keywords

• oturma hakkı
• habitatio
• usus
• ususfructus