مجسمۀ میدان حر فعلی، قدیمی‌ترین مجسمۀ شهری موجود در میادین تهران

Abstract

در سال اخیر (1399) مقرر شده است مجسمۀ میدان حر فعلی که سالیانی است در فضای شهری تهران حضور دارد به عنوان اثر ملی ثبت شود. این مجسمه از زمرۀ مجسمه‌های شهری است که به دلیل ارجاع غیر مستقیم مجسمه به موضوعی خاص، تفاسیر مختلفی بر آن مترتب است. این تفاسیر متنوع و گاه متناسب که به‌رغم تغییر شرایط سیاسی و حکومتی-به عنوان مؤلفه‌ای برای حذف مجسمه‌ها- به بقای اثر انجامیده است، اما به نظر می‌رسد ثبت برخی اظهارات و برداشت‌ها همچون ارتباط ساخت مجسمه با آزادسازی آذربایجان از اشغال شوروی (1324) از سوی متولیان و پژوهشگران در رسانه‌های مختلف اعم از کتاب، مقاله، مصاحبه‌ها و گزارش‌ خبری به دلیل عدم توجه به تاریخ نصب اثر بوده، تا حدی که باعث شده تفاسیر نامبرده از حقیقت اصلی فاصلۀ زیادی داشته باشد. به این بهانه این نوشتار کوتاه قصد دارد اسنادی را از تاریخ نصب اثر -که ممکن است تاکنون دیده نشده باشد یا کمتر به آن توجه شده باشد- ارائه دهد.

Keywords

• مجسمۀ عقل و جهل
• مجسمۀ گرشاسب و اژدها
• میدان باغشاه
• میدان حر
• تهران