جغرافیا و مخاطرات محیطی (Jan 2015)
تحلیل پایداری شیب با استفاده از مدل فرآیندیSINMAP (مطالعه موردی: پهنه لغزشی هاونان، بیرجند)
Abstract
روستای هاونان در 15کیلومتری جنوب غرب بیرجند و در دامنه شمالی رشته‌کوه باقران واقع شده و تاریخ اولین حرکت اصلی لغزش در منطقه در سال 1364 و تاریخ آخرین حرکت اصلی در سال 1385 است. در این مقاله پهنه‌بندی حساسیت به لغزش و تحلیل پارامترهای فیزیکی- هیدرولوژیکی و تکتونیکی به‌منظور شناسایی بیشتر وضعیت شکل‌گیری توده‌های لغزشی منطقه و تحلیل پایداری دامنه‌ها به کمک مدل فرآیندی SINMAP انجام‌شده است. این مدل نشان می‌دهد بخش اندکی از پهنه لغزشی هاونان در محدوده رطوبتی اشباع قرار می‌گیرد و کمتر از 30 درصد آن دارای حساسیت متوسط تا بالا به لغزش است؛ لذا بایستی در این محدوده به دنبال علل خارجی تأثیرگذار در پدیداری لغزش بود. محدوده هاونان متأثر از سه سری گسل اصلی با روندهای مختلف می‌باشد و در اثر تقاطع این سه سری گسل، واحدهای سنگی (اسپیلیت ها، پریدوتیت ها و گابروها) به‌صورت بلوک‌های گسلی کشیده درآمده و در اثر ادامه فرآیند برش، این بلوک‌ها متحمل تغییر شکل، جابجایی و چرخش شده‌اند. ترکیب سنگ‌شناسی (قرارگیری اسپیلیت بر روی سرپانتینیت) و وجود دو سری شکستگی به‌موازات گسل‌های هاونان و مزار مهم‌ترین عوامل ناپایداری هستند. علاوه بر این برخاستگی رشته‌کوه باقران باعث افزایش تدریجی نشیب دامنه و رخداد زمین‌لرزه‌ای ادواری نیز موجب تشدید لغزش می‌گردد.
Keywords
