تحلیلی بر گفتمان تربیتی حضرت امام خمینی(ره): سیلان بین «همه» و «هیچ»

Abstract

این مقاله با ارائة تصویری از افکار بلند امام خمینی(ره) و فلسفة حرکت بزرگ تربیتی او درصدد پی ‌بردن به راز نفوذ عمیق کلامش در جان و روح مخاطبان اوست، تا دریچه‌ای نو به حوزة گفتمان‌های تربیتی گشوده و بدین‌ وسیله مواریث تربیتی امام‌(ره) را بیش از پیش به خدمت اهداف خطیر مسئولان امر تعلیم و تربیت درآورد. در این پژوهش که به روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است، به بررسی مختصات و ویژگی‌های پیام‌های مکتوب به‌جامانده از امام خمینی‌(ره) که مخاطبان آنها ملت ایران بوده، پرداخته شده است. بررسی‌های انجام‌شده در این پژوهش حاکی از آن است که در کنار ویژگی‌های منحصربه‌فردی چون تواضع در برابر مخاطبان، عشق به مخاطبان، اعتماد به مخاطبان، احترام به مخاطبان، استفاده از مفاهیم مورد پذیرش همه، مستند بودن پیام، سادگی و صراحت پیام، درون‌مایة همه پیام‌های امام(ره) نشان از سیلانی آگاهانه و عرفانی بین دو مفهوم «همه» و «هیچ» بوده است. او در عین حال که خود را در برابر «همه» ‐ خدا و مردم ‐ در شمار نمی‌آورد، در سطحی دیگر «همه» ‐ جهان و هرچه در او هست ‐ را در برابر خدا «هیچ» می‌داند. حرکت از «هیچ» به سوی «همه چیز» حرکتی است که او به سوی خدا آغاز می‌کند و دیگران را هم بدان فرامی‌خواند.

Keywords

• امام خمینی(ره)
• تعلیم و تربیت
• گفتمان تربیتی
• تحلیل محتوای کیفی