Pediatria i Medycyna Rodzinna (Oct 2008)
Problemy kliniczne występujące u pacjentów leczonych metodą ESWL z powodu kamicy układu moczowego
Abstract
Wzrost zainteresowania lekarzy wielu specjalności problemem kamicy układu moczowego wynika z częstszego w ostatnich latach rozpoznawania tej choroby, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Kamica jest chorobą o charakterze nawrotowym i rodzinnym. Do niedawna alternatywą dla postępowania zachowawczego był zabieg operacyjny. Obecnie bezwzględne wskazania do zabiegu operacyjnego są ograniczone. Aktualnie stosuje się zabiegi mniej inwazyjne, takie jak: ESWL (extracorporeal shock wave lithotripsy), PCNL (percutaneous nephrolithotripsy) i URSL (ureteroscopic lithotripsy). Na wybór metody leczenia kamicy moczowej wpływają: wielkość i położenie złogu, warunki anatomiczne dróg moczowych, dostępność do poszczególnych sposobów leczenia oraz doświadczenie lekarza wykonującego zabieg. Zabiegi litotrypsji (ESWL) wykorzystują do rozkruszania złogu wysokoenergetyczne fale uderzeniowe, które są wytwarzane poza ustrojem chorego w urządzeniach zwanych litotryptorami. Do zabiegu ESWL na ogół kwalifikowane są złogi powyżej 5 mm i nieprzekraczające 2 cm. Najlepsza lokalizacja to: połączenie miedniczkowo-moczowodowe, górny odcinek moczowodu, miedniczka nerkowa, górny i środkowy kielich nerkowy. ESWL można stosować również w leczeniu kamicy mnogiej i odlewowej, jednak przebiega ono wieloetapowo. Przeciwwskazaniem do wykonania ESWL są: ciąża, zaburzenia krzepnięcia, obecność anatomicznej przeszkody poniżej złogu i aktualne objawowe zakażenie układu moczowego. Do najczęstszych powikłań ESWL należą: zmiany skórne, obrzęk miąższu nerki, krwiaki, krwinkomocz, białkomocz, poszerzenia układów kielichowo-miedniczkowych, zastój moczu, wodonercze. Objawy kliniczne powikłań to: krwiomocz, kolka nerkowa, gorączka oraz nadciśnienie tętnicze. Celem zabiegu ESWL jest dezintegracja złogu, a miarą skuteczności zabiegu jest jego wydalenie. ESWL odbywa się pod kontrolą USG lub RTG. W niniejszej pracy autorzy przedstawiają problemy kliniczne pacjentów leczonych z powodu kamicy metodą ESWL – dotyczą one całego procesu diagnostyczno-terapeutycznego. Przedstawione problemy poparte są opisami przypadków. Podsumowanie: 1) Skuteczność zabiegów ESWL w leczeniu kamicy układu moczowego u dzieci zależy w dużej mierze od prawidłowej kwalifikacji pacjentów do tej formy leczenia. 2) Dobra współpraca nefrologa i urologa, pozwalająca na stosowanie różnych metod leczenia kamicy w zależności od aktualnych potrzeb, zwiększa powodzenie i bezpieczeństwo terapii. 3) Możliwość pojawienia się różnych problemów klinicznych na wszystkich etapach leczenia kamicy układu moczowego nakazuje monitorowanie pacjenta w ciągu całego procesu terapeutycznego.
