Filologia Polska (Dec 2015)
Relacje matki i córki w Jędzy Elizy Orzeszkowej
Abstract
Niewielu historyków literatury pisało o Jędzy (1891) Elizy Orzeszkowej. Poza kilkoma recenzjami trudno znaleźć opracowania czy nawet odwołania do tej powieści. A przecież ta narracja nie tylko obrazuje społeczeństwo końca XIX wieku – jest także wnikliwym studium relacji matki i córki. Przywołując figurę Antygony, skupiam się na analizie relacji matki i córki, aspektu pomijanego nie tylko przez nielicznych badaczy Jędzy (wyjątkiem są uwagi Grażyny Borkowskiej w Cudzoziemkach), ale i przez interpretatorów mitu o Edypie. Chcę ponadto pokazać te problemy z perspektywy psychologicznej, zwłaszcza że dotychczasowe lektury mitu antygonalno-edypalnego korzystają przede wszystkim z narzędzi antropologicznych i filozoficznych. Odwołanie do tego nośnego mitu legitymizuje zresztą studium Borkowskiej zatytułowane Orzeszkowa i sprawa Antygony, w którym badaczka wykazała powiązania twórczości prozatorskiej autorki Chama z różnorodnymi praktykami interpretacyjnymi dramatów Sofoklesa.
