Bulletin of the Mineral Research and Exploration (Dec 2018)
Palu (Elazığ) - Bingöl arasında Doğu Anadolu Fay Zonu üzerinde görülen heyelanların litolojik birimler ve fay hatlarıyla ilişkisi
Abstract
Bu çalışmada, Palu (Elazığ)-Bingöl arasında Doğu Anadolu Fay Zonu (DAFZ) üzerinde yer alan heyelanların litolojik birimler ve fay hatları ile olan ilişkisi değerlendirilmiştir. DAFZ içerisinde yer alan inceleme alanında kuzeydoğuda Göynük, güneybatıda Palu Segmenti, Bingöl Ovası güneyinde Genç Segmenti ve bunların birleşme alanında Gökdere Yükselimi ana tektonik yapıları oluşturmaktadır. Ayrıca Palu-Bingöl arasında KB-GD doğrultusunda DAFZ’ı kesen Karakoçan Fay Zonu (KFZ) diğer önemli yapıya karşılık gelmektedir. Çok sayıda fayın karşılaşma ve kesişme alanında yer alan saha tektonik açıdan oldukça hareketlidir. Bu durum morfolojiye yansımış olup fay hatları boyunca çok sayıda heyelan gelişmiştir. Bu sahada görülen heyelanlar ile litoloji ve tektonik yapılar arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla Coğrafi Bilgi Sistemleri teknolojilerinden faydalanılarak heyelan büyüklük ve dağılış analizleri yapılmıştır. Bu amaçla heyelan envanter haritası, uydu görüntüleri ve arazi çalışmaları ile kontrol edilerek yeniden hazırlanmış ve veri tabanı oluşturulmuştur. Aynı şekilde önceki çalışmalar da dikkate alınarak jeoloji ve tektonik haritalar hazırlanmıştır. Vektör formatında çizilen heyelanlar raster formata dönüştürülmüş, litoloji ve tektonik haritalar ile çakıştırılarak, heyelanların litoloji ve fay hatları ile olan ilişkisi belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre heyelanların % 59’u Üst Miyosen-Pliyosen aglomera ve tüf, % 10’u Eosen kırıntılı ve karbonatlı birimler üzerinde görülmektedir. Bu verilere göre incelenen alandaki heyelanların % 70’e yakını iki litoloji üzerinde toplanmıştır. Heyelan fay hatları ilişkisine göre heyelanların % 64’ü fay hatlarına 0-1000 m uzaklıkta olan alanlarda görülmektedir. Sonuç olarak litolojik özellikler ile fay hatları arasında yüksek oranda ilişki bulunmaktadır. Murat Vadisi kuzeyinde heyelanların fay hatları boyunca dizilmesi, heyelan oluşumunda depremlerin tetikleyici etkisinin hidro meteorolojik olaylara göre daha fazla olduğunu göstermektedir.
Keywords
