Pamukkale University Journal of Engineering Sciences (Dec 2020)
Karbondioksit gazının uzaklaştırılması için farklı metal içerikli hidrotalsit benzeri malzemeler ve deaktivasyon modeli uygulamaları
Abstract
Bu çalışmada karbondioksit 𝐶𝑂2 gazının uzaklaştırılması için farklı metal içerikli hidrotalsit türü malzemelerin geliştirilmesine ilişkin çalışmalar yürütülmüştür. Bu amaçla, birlikte çöktürme yöntemiyle 3Mg1Al, 3Mg1Fe ve 3Mg1Mn hidrotalsit türü malzemeler (mol oranı 𝑀+2/𝑀+3=3) ile Mg-O ve Al-O malzemeleri hazırlanmıştır. Hazırlanan sorbentler için X-ışını kırınımı (XRD), termogravimetrik-diferansiyel termal analiz (TGA-DTA), taramalı elektron mikroskobu (SEM), 𝑁2 adsorpsiyon-desorpsiyon, sıcaklık programlı 𝐶𝑂2 desorpsiyonu (𝐶𝑂2-TPD) ve endüktif eşleşmiş plazma optik emisyon spektroskopisi (ICP-OES) analizleri gerçekleştirilmiştir. Kalsinasyon işlemi öncesinde Mg-O malzemesinin 𝑀𝑔5(𝐶𝑂3)4(𝑂𝐻)2.4𝐻2𝑂-hidromanyezit, Al-O malzemesinin 𝐴𝑙(𝑂𝐻)3-bayerite yapısı esas olmakla birlikte 𝛾−𝐴𝑙𝑂𝑂𝐻-boehmite ve 𝐴𝑙(𝑂𝐻)3-gibbsite yapılarını içerdiği XRD analizi ile belirlenmiştir. 3Mg1Al, 3Mg1Fe ve 3Mg1Mn malzemelerinde hidrotalsit benzeri yapılar elde edilmiştir. Bu sonuçlar, farklı metallerin kullanılmasıyla hidrotalsit benzeri yapıların başarıyla elde edilebildiğini göstermiştir. Mg-O, 3Mg1Al ve Al-O malzemelerinin TGA-DTA analizinde gerçekleşen kütle kayıplarının teorik değerlerle tutarlı olduğu belirlenmiştir. Kalsinasyon işlemi sonrasında hidrotalsit türü malzemelerde esas olarak MgO-periclase yapısının oluştuğu görülmüştür. Hazırlanan hidrotalsit türü malzemeler içerisinde 3Mg1Al en yüksek yüzey alanına (133 𝑚2/𝑔) ve en yüksek yüzey bazik özelliğine sahip malzeme olarak belirlenmiştir. Sorbentlerin 𝐶𝑂2 tutma deneyleri, sabit yatak reaktör sisteminde %4 𝐶𝑂2+𝐻𝑒 besleme gaz karışımı kullanılarak, 3600 𝑐𝑚3/𝑔.𝑠𝑎. boşluk hızı değerinde ve 300 𝐶𝑜 sıcaklıkta gerçekleştirilmiştir. 3Mg1Al sorbentinin hidrotalsit türü malzemeler içinde en yüksek 𝐶𝑂2 tutma kapasitesine (0.17 𝑚𝑚𝑜𝑙 𝐶𝑂2/𝑔 𝑠𝑜𝑟𝑏𝑒𝑛𝑡) sahip sorbent olduğu belirlenmiştir. Deneysel verilere deaktivasyon modelinin lineer olmayan regrasyon analizi uygulanarak başlangıç reaksiyon hız sabiti (𝑘0) ve deaktivasyon hız sabiti (𝑘𝑑) değerleri bulunmuştur. Sonuçlar, hidrotalsit türü malzemelerin 𝐶𝑂2 tutma çalışmalarında umut veren sorbentler olduğunu göstermiştir.
