مجله علوم تربیتی (Aug 2000)

مقایسه‌ اثربخشی‌ سه‌ روش‌ روان‌ درمانی‌ در کاهش‌ اختلال‌ نقص‌ توّجه‌- بیش‌ فعالی‌ کودکان‌ پسر دبستانی‌ پایه‌های‌ سوم‌ و چهارم‌ شهر شیراز

  • حبیب‌ هادیانفرد,
  • بهمن‌ نجاریان,
  • حسین‌ شکرکن,
  • مهناز مهرابی‌زاده‌ هنرمند

DOI
https://doi.org/10.22055/edus.2000.16082
Journal volume & issue
Vol. 7, no. 1
pp. 29 – 54

Abstract

Read online

این‌ پژوهش‌ به‌ منظور مقایسه‌ اثربخشی‌ سه‌ روش‌ روان‌ درمانی‌ تعلیم‌ خودآموزی‌ کلامی‌ به‌ کودکان‌، تعلیم‌ رفتار درمانی‌ و خودآموزی‌ کلامی‌ به‌ مادران‌ کودکان‌، در کاهش‌ بی‌توجهی‌ و تکانشوری‌ کودکان‌ مبتلا به‌ اختلال‌ نقص‌ توجه‌ -بیش‌ فعالی‌ انجام‌ شده‌ است‌. جامعه‌ آماری‌ مورد مطالعه‌، مشتمل‌ بر دانش‌آموزان‌ پسر کلاس‌ سوم‌ و چهارم‌ ابتدائی‌ مدارس‌ دولتی‌ شهرستانهای‌ شیراز بوده‌ است‌. از جامعه‌ موردنظر به‌ شیوه‌ تصادفی‌ چند مرحله‌ای‌ 2863 دانش‌آموز جهت‌ تشخیص‌ ADHD مورد غربالگری‌ قرار گرفتند. بدین‌ ترتیب‌، مجموعاً 160 آزمودنی‌ ADHD در چهار گروه‌ 40 نفری‌ به‌ طور تصادفی‌ گمارده‌ شدند. از همان‌ کلاسها، 40 کودک‌ بهنجار به‌طور تصادفی‌ جهت‌ گروه‌ گواه‌ بهنجار انتخاب‌ شد. پژوهش‌ به‌ شیوه آزمایشی‌ با طرح‌ پیش‌ آزمون‌ پس‌ آزمون‌ با پنج‌ گروه‌ انجام‌ شد. چهار گروه‌ متعلق‌ به‌ کودکان‌ ADHD است‌ و یک‌ گروه‌ مربوط‌ به‌ کودکان‌ طبیعی‌ است‌. نوع‌ مداخله‌ در گروههای‌ ADHD به‌ روش‌ تصادفی‌ تعیین‌ شد. متغیرهای‌ وابسته‌ (بی‌ توجهی‌ و تکانشوری‌) با فرم‌ فارسی‌ آزمون‌ عملکرد پیوسته‌ ارزیابی‌ شد. نتایج‌ نشان‌ داد، گروه‌ تعلیم‌ خودآموزی‌ کلامی‌ به‌ کودک‌ بیشترین‌ را بهبودی‌ را در عملکرد نشان‌ می‌دهد. تحلیل‌ واریانس‌ چند متغیری‌ و تحلیل‌ واریانس‌ یک‌ راهه‌، و روش‌ پیگیری‌ توکی‌، تفاوتهای‌ معنی‌داری‌ بین‌ گروههای‌ تعلیم‌ خودآموزی‌ کلامی‌ به‌ مادر و کودک‌ از یک‌ سو و گروههای‌ گواه‌ از سوی‌ دیگر در پاسخهای‌ صحیح‌ و حذف‌ نشان‌ داد گروه‌ تعلیم‌ رفتار درمانی‌ به‌ مادر با هیچ‌ کدام‌ از گروههای‌ گواه‌ تفاوت‌ معنی‌داری‌ نشان‌ نداد.

Keywords