Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Sep 2022)
PSİKODİNAMİK LİDERLİK YAKLAŞIMI BAĞLAMINDA LİDERLİK TARZLARI İLE LİDER-ÜYE ETKİLEŞİMİ İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN DÜZENLEYİCİ ETKİSİ
Abstract
ÖZ: Yönetim disiplininde liderlik düşüncesi üzerine birçok çalışmanın yapıldığı bilinmektedir. Liderlik kavramının daha iyi anlaşılması ve açıklanması adına ileri sürülen teorilere, yaklaşımlara ve modellere genel olarak bakıldığında bu çalışmaların daha çok somut ve rasyonel nitelikteki liderlik davranışlarını ele aldığı tespit edilmiştir. Psikodinamik düşünce anlayışından doğan ve liderlik olgusuna yeni bir pencere açan psikodinamik liderlik yaklaşımı ise daha önceki liderlik yaklaşımlardan farklı olarak somut ve rasyonel olayların ötesine geçerek soyut ve irrasyonel nitelikteki lider davranışlarını da anlamaya çalışır. Bu noktadan hareketle, psikodinamik liderlik yaklaşımı bağlamında liderlik tarzları ile lider-üye etkileşimi arasındaki ilişkinin irdelenmesi ve bu ilişkide örgüt kültürünün düzenleyici bir rolünün olup olmadığının ortaya çıkartılması çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Araştırmanın gerçekleştirilebilmesi adına Muğla Büyükşehir Belediyesi başkanı ile bu belediyede görev yapan orta ve üst kademe yöneticilerden oluşan 156 kişilik bir evren belirlenmiştir. Anket ve görüşme teknikleriyle veri toplanan 128 katılımcı, çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Elde edilen veriler karma yöntem (nicel ve nitel yöntemler) ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler neticesinde dönüşümcü liderlik tarzı ile lider-üye etkileşiminin tüm alt boyutları arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişkinin olduğu saptanmıştır. Bir başka ifadeyle, takipçilerin algısında bir dönüşümcü lider profili ortaya çıkmıştır. Bu duruma benzer olarak psikodinamik liderlik yaklaşımı bağlamında yapılan görüşme sonucunda dönüşümcü lider anlayışına ve özelliklerine sahip bir liderin varlığı görülmüştür. Örgüt kültürünün ise liderlik tarzları ile lider-üye etkileşimi arasındaki ilişkide düzenleyici bir rolünün olmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. ABSTRACT: It is known that many studies have been done on the idea of leadership in the management discipline. When the theories, approaches and models put forward for a better understanding and explanation of the concept of leadership are examined in general, it has been determined that these studies mostly deal with tangible and rational leadership behaviors. Unlike previous leadership approaches the psychodynamic leadership approach tries to understand the intangible and irrational leader behaviors by going beyond concrete and rational events. From this point of view, the main purpose of the study is to scrutinize the relationship between leadership styles and leader-member exchange within the context of psychodynamic leadership approach and to reveal whether organizational culture has a moderator role in this relationship. In order to carry out the research, a population of 156 people consisting of the mayor of Muğla Metropolitan Municipality and middle level managers and top executives working in this municipality was determined. It was collected data via face-to-face survey method and interview and the sample of study was consisted 128 participant. Data collected were analyzed with the mixed method (quantitative and qualitative method). As a result of the analysis, it was determined that there is a significant and positive relationship between the transformational leadership style and all sub-dimensions of the leader-member exchange. In other words, a transformational leader profile emerged in the perception of the followers. Similarly it was seen that there is a leader who has transformational leader characteristics as a result of the interview conducted in the context of the psychodynamic leadership approach. It has been found that organizational culture does not have a moderator role in the relationship between leadership styles and leader-member exchange.
Keywords