Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Apr 2021)
Okuryazarlık ve Kentsel Nüfus Oranlarının Geçersiz Oylar ve Seçimlere Katılım Oranları Üzerindeki Etkileri: Son On Seçim için Van İli Üzerine Bir İnceleme
Abstract
Siyasal katılım ve geçersiz oy oranları, seçim sonuçları üzerinde etkilidir. Seçmenlerin siyasi tercihlerinde yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, siyasi ideoloji, gelir düzeyi, aile, ikametgah gibi faktörler etkili olmaktadır. Seçimlere katılım ve geçersiz oy oranları ise siyasal tercih değil, siyasal davranış ve siyasal bilinç konusudur. Seçmenler bazen farkında olmadan, bazen de bilerek ve isteyerek oylarını geçersiz hale getirebilmektedirler. Bu çalışmanın amacı okuryazarlık oranlarının ve kentsel nüfus oranlarının seçimlere katılım ve geçersiz oylar üzerinde etkili olup olmadığının belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda Van ili örneği üzerinde bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışmada ihtiyaç duyulan veriler Türkiye İstatistik Kurumu resmi internet sayfasından elde edilmiş ve Türkiye’de 2010-2020 yılları arasında yapılan seçimler ve referandumlar dikkate alınmıştır. Çalışmada Türkiye genelindeki ve Van’daki seçmenlerin okuryazarlık oranları, seçimlere katılımları ve geçersiz oyları hesaplanmış, Van ilindeki seçmenler kırsal ve kentsel yaşam alanlarına göre sınıflandırılmıştır. Van’daki seçmenlerin, seçim yıllarına göre okuryazarlık oranları, siyasal katılımları ve geçersiz oyları Türkiye ortalamaları ile karşılaştırılmış ve çalışmanın sonunda okuryazarlık ve kentsel nüfus oranlarının artmasının siyasal katılım ve geçersiz oylar üzerinde etkili olup olmadığı belirlenmiştir.
