تغییرپذیری هیدروگراف واحد حوزة آبخیز کسیلیان در پایه‌های زمانی بارش مؤثر متفاوت

Abstract

تهیّه هیدروگراف‌های سیل در راستای تأمین اطّلاعات پروژه‌های مهار سیلاب ضروری است. حال آن‌که امکان دست‌یابی به اطّلاعات دقیق سیلاب به‌دلیل مشکلات اجرایی و فقدان ایستگاه‌های هیدرومتری مناسب بسیار هزینه‌بر و مشکل است. در همین راستا تهیّه و تحلیل هیدروگراف‌های واحد یکی از شیوه‌های معمول و کارآ در مطالعات سیل در حوزه‌های آبخیز محسوب می‌شود. از آن‌جایی‌که اصولاً فرضیات حاکم بر تهیه و کاربرد هیدروگراف واحد تأمین نمی‌شود، بنابراین بررسی تأثیر فرضیّات مذکور و به‌ویژه خطی بودن و ثبات زمانی بر دقّت هیدروگراف واحد حاصل حائز اهمیّت فراوان است. علی‌رغم اهمیّت تغییرات زمانی هیدروگراف واحد، مطالعات انگشت‌شماری در خصوص ارتباط تغییرات زمانی هیدروگراف‌ها با تأکید بر هیدروگراف واحد صورت گرفته است. به‌همین دلیل این پژوهش با هدف بررسی تغییرپذیری هیدروگراف واحد در پایه‌های زمانی بارش مؤثر متفاوت با استفاده از تجزیه و تحلیل هیدروگراف و هایتوگراف سیل‌های به‌وقوع پیوسته طی سی و سه سال گذشته در حوزۀ آبخیز کسیلیان انجام پذیرفته است. نتایج پژوهش ضمن تأیید معنی‌دار بودن اختلاف مؤلفه‌های مهّم هیدروگراف‌های واحد با زمان بارش مؤثر یک‌سان بر تفاوت عمل‌کرد هیدروگراف واحد با زمان‌های بارش مؤثر مختلف تأکید داشت. به‌نحوی که دامنة اختلاف مقادیر دبی اوج، زمان پایه و زمان تا اوج هیدروگراف‌های معرف واحد 2 ساعتة حاصل از سایر هیدروگراف‌های واحد 25/0 تا 6 ساعت به‌ترتیب در حدود 75/0 تا 281، 6 تا 36 و صفر تا 50 درصد بهدست آمد.

Keywords

• تغییرات زمانی
• حوزۀ آبخیز معرّف کسیلیان
• هیدروگراف واحد
• هایتوگراف