واکاوی اثر سرمایه اجتماعی بر سلامت اجتماعی در خانوارهای روستایی

Abstract

یکی از پیش­ شرط­ های اساسی برای رسیدن به توسعه پایدار و از اساسی ­ترین معیارهای رفاه در هر جامعه، حفظ و ارتقاء سلامت اجتماعی است. هدف این پژوهش بررسی اثرات سرمایه اجتماعی به­ عنوان یکی از مهمترین عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت اجتماعی در خانوارهای روستایی است که از یک سو ابعاد مختلف سلامت اجتماعی را می­ سنجد و از سوی دیگر رابطه این پدیده با سرمایه اجتماعی و ابعاد آن را تحلیل می­ کند. این پژوهش یک مطالعه توصیفی- پیمایشی است که تحلیل روابط ساختاری سلامت اجتماعی با ابعاد پنج­ گانه بر اساس مبانی نظری تئوری کییز و سرمایه اجتماعی با ابعاد سه­ گانه ناهاپیت و گوشال را مورد مطالعه قرار داده است. حجم نمونه آماری مورد مطالعه شامل 384 نفر از بین خانوارهای روستایی شهرستان شیراز است. جهت براورد پایایی شاخص­ ها علاوه بر اندازه­ گیری اعتماد و پایایی تک ­تک شاخص­ ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، شاخص پایایی ترکیبی سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی در حد مطلوبی محاسبه شد (۷۲/0 و ۸۲/0=CR). نتایج تحلیل داده­ ها نشان داد عواملی چون سن، میزان تحصیلات، تعداد اعضای خانوار، میزان زمین زراعی و تعداد دوره ­های آموزشی با متغیر سلامت اجتماعی ارتباط معناداری داشتند و روابط علّی بین مؤلفه­ های سرمایه اجتماعی با سلامت اجتماعی با شاخص­ های مطلوبی برازش داشت (RMSEA= 0.07). بر اساس یافته­ های تحقیق، ارتقاء شاخص­ های ساختاری، ارتباطی و شناختی سرمایه اجتماعی جامعه در توسعه شاخص­ های سلامت اجتماعی اثرگذار است.

Keywords

• سرمایه اجتماعی
• سلامت اجتماعی
• خانوارهای روستایی
• شهرستان شیراز