Horyzonty Wychowania (Aug 2017)
Rodzina – szkoła – środowisko lokalne jako synergiczna przestrzeń socjalizacji
Abstract
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest teoretyczne przedstawienie trzech ważnych pedagogicznie przestrzeni socjalizacji dzieci i młodzieży, jakimi są: rodzina, szkoła, środowisko lokalne. Ponadto istotne jest wskazanie na synergiczny charakter oddziaływań wymienionych komponentów/podmiotów jako warunek sine qua non prawidłowego przebiegu procesu socjalizacji, traktowanego holistycznie i komplementarnie. Takie ujęcie procesu socjalizacji występuje w teorii środowiskowej (pedagogika społeczna), wskazującej na udział w tym procesie wielu środowisk wychowawczych, które wspólnie powinny tworzyć/modyfikować przestrzeń socjalizacji. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy został sformułowany w postaci następujących pytań: Jak przedstawia się synergia rodziny, szkoły i środowiska lokalnego jako przestrzeni socjalizacji? Jakie jest jej znaczenie w prawidłowym przebiegu procesu socjalizacji dzieci i młodzieży? Zastosowana została metoda analityczna – analiza treściowa literatury dotyczącej socjalizacji i czynników ją warunkujących (ujęcie socjologiczno‑pedagogiczne). PROCES WYWODU: Na wstępie artykułu wyjaśnione zostało pojęcie socjalizacji rozumianej jako przestrzeń społeczna. Następnie scharakteryzowana została rodzina jako rudymentarna przestrzeń socjalizacji (pierwotnej), w dalszej kolejności przedstawiono przestrzenie socjalizacji wtórnej: szkoła, środowisko lokalne. W rozważaniach ujęty został synergiczny aspekt wyróżnionych przestrzeni socjalizacji. Wskazano na jednolitość oddziaływań środowiskowych w prawidłowym przebiegu procesu socjalizacji dzieci i młodzieży. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza dotyczyła trzech ważnych dla dzieci i młodzieży środowisk wychowawczych, tj. rodziny, szkoły, środowiska lokalnego, tworzących wspólną przestrzeń socjalizacji. Wskazała na konieczność współpracy/synergii wymienionych komponentów w prawidłowym przebiegu procesu socjalizacji dzieci i młodzieży. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: O jakości socjalizacji dzieci i młodzieży decyduje przede wszystkim rodzina, w dalszej kolejności szkoła i środowisko lokalne oraz znajdujące się w nich zasoby. Współpraca wymienionych środowisk/przestrzeni powoduje, iż dopełniają się one, uzupełniają i wzbogacają, tworząc bogatą w treści platformę życia, edukacji, wychowania i socjalizacji. Dlatego też wnioski wynikające z rozważań zawartych w artykule należy skierować do wszystkich uczestników procesu socjalizacji dzieci i młodzieży.
