مجلة الآداب (Dec 2023)
Reşat Nuri Güntekin’in Acımak Romanında İşaret Zamirleri
Abstract
Reşat Nuri Güntekin, 20. yüzyılda yetişmiş, Türk Edebiyatının en başarılı edebiyatçılarındandır. Cumhuriyet döneminde yaşamış en önemli hikaye, roman ve tiyatro yazarlarındandır. 1889 yılında İstanbul'un Üsküdar semtinde doğan yazar, 1956 yılında vefat etmiştir. 67 yıllık kısa ömrüne çok sayıda güzide eser sığdıran Reşat Nuri Güntekin'in en önemli eserlerinden biri de hiç şüphesiz Acımak isimli romanıdır. Türk Dilini ustalıkla kullanan yazar, Acımak isimli küçük hacimli romanında bir öğretmenin hayatını anlatır. Henüz çocuk yaşlarındayken, psikolojik anlamda oldukça kötü muamele gören bu çocuk, zamanla acıma duygusunu yitirir. Büyüyüp öğretmen olduğunda babası vefat eder. Babasının günlüğünü bulup okuyan kahramanımız, bazı gerçeklerle yüzleşmek zorunda kalır. Bu psikolojik ve edebi anlamda oldukça güçlü olan roman, şüphesiz Türk Edebiyatında oldukça önemlidir. Bilindiği üzere Türkçede zamirler, ismin yerini tutar. Adıl olarak da bilinir. İlgili kavramın yerini tutarken, birçok metod kullanır. İşte bu metodlardan biri de işaret zamirleridir. "Sözcük durumundaki zamirler" kategorisinde incelediğimiz işaret zamirleri, Türkçede oldukça yaygın olarak kullanılmaktadır. “Bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, buraya, şuraya, oraya, burası, şurası, orası, öteki" ve benzeri sözcüklerle yapılırlar. Cümle içerisinde tespit etmesi, bu bakımdan kolaydır. Lakin bu sözcükler, cümle içerisinde örneğin "sıfat" gibi görevler de üstlenebilir. Bu bakımdan ayırt etmek oldukça mühimdir. Biz bu çalışmamızda, Türk Dil Bilgisine oldukça hakim olan ve eserlerinde ustalıkla kullanan 20. yüzyılın en özgün ve en büyük yazarlarından olan Reşat Nuri Güntekin'in Acımak isimli muhteşem romanında işaret zamirlerini işleyeceğiz. Çalışmamıza, bu kapsamlı özetle başlıyoruz. Ardından çalışmamızın öznesi olan Reşat Nuri Güntekin'in kısaca hayatı, edebi kişiliği, aldığı ödüller ve eserlerinden bahsedeceğiz. Ardından Türkçede yaygın olarak kullanılan ve çalışmanın temel konusu olan işaret zamirlerinden bahsedeceğiz. Reşat Nuri Güntekin'in Acımak isimli romanındaki tüm işaret zamirlerini işledikten sonra, ayrıntılı bir sonuç kısmıyla çalışmamızı bitireceğiz.
Keywords