Journal of Agricultural Science and Sustainable Production (Dec 2018)
غلظت و تخصیص پتاسیم در مراحل مهم نمو گندم و جو تحت تأثیر فسفر کودی و استرپتومایسس
Abstract
یافته‌های مربوط به غلظت، تجمع و تخصیص عناصر غذایی در بخش‌های مختلف بوته می‌تواند به برنامه‌ریزی دقیق‌تر در راستای بهینهسازی تغذیۀ معدنی گیاهان زراعی کمک کند. ازاین‌رو، مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر مقدار فسفر کودی (Prate) شامل صفر، 4/8، 8/16، 2/25 و 6/33 میلی‌گرم فسفر خالص در کیلوگرم خاک خشک معادل صفر، 20، 40، 60 و 80 کیلوگرم فسفر در هکتار و مایه‌زنی با باکتری حل‌کننده فسفات استرپتومایسس (Streptomyces sp.) بر غلظت، تجمع و تخصیص پتاسیم به اندام‌های مختلف گندم و جو در سه مرحله کلیدی طویل شدن ساقه (SE)، گرده‌افشانی (Anth) و رسیدگی برداشت (HM) انجام شد. این آزمایش گلدانی در سال زراعی 94-1393 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در محوطه پردیس جدید دانشگاه علوم کشاورزی گرگان اجرا گردید. نتایج نشان داد که غلظت پتاسیم در هر سه مرحله نمو و در تمام بخش‌های گیاه به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر Prate قرار گرفته و با افزایش Prate بهصورت خطی افزایش یافته است. همچنین، مایه‌زنی با باکتری موجب افزایش معنی‌دار پتاسیم در بخش هوایی و کل بوته در مراحل SE و Anth شد. بین دو گیاه نیز از نظر این صفات در مراحل فوق اختلاف معنی‌داری وجود داشت. نتایج حاکی از آن بود که افزایش Prate و مایه‌زنی، افزایش معنی‌دار تجمع پتاسیم (KCont) در تمام بخش‌های گیاه را در پی داشت و دو گیاه مورد مطالعه از نظر مقدار پتاسیم برگ و دانه به لحاظ آماری با یکدیگر متفاوت بودند. همچنین، نتایج نشان داد که مایه‌زنی با باکتری اثر معنی‌داری بر KCont در بخش هوایی و کل بوته در SE، در تمام بخش‌های گیاه در Anth، و در ساقه، ریشه، بخش هوایی و کل بوته در HM داشت. مقدار KCont گیاه گندم، در بخش هوایی و کل بوته در SE، تمام بخش‌ها به‌جز ساقه در Anth، و در تمام اندام‌های هوایی در HM با گیاه جو متفاوت بود. همچنین، بر اساس نتایج مطالعه حاضر ضریب تخصیص پتاسیم (KPC) به اندام‌های گیاه در هر سه مرحله در مقایسه با غلظت پتاسیم و KCont از ثبات بسیار بیشتری برخوردار بود و بسیار کمتر تحت تأثیر فاکتورهای آزمایش قرار گرفت و بالاخره، بین فاکتورهای آزمایش از نظر تقریباً تمام صفات مورد بررسی اثر متقابل معنی‌داری مشاهده نشد.
