تدوین بسته آموزشی فعالیت‌های بدنی حرکتی و بررسی اثربخشی آن بر مشکلات دستخط کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی

Abstract

زمینه و هدف: یکی از مشکلات اساسی کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی، نقص در مهارت‌های حرکتی ظریف به‌ویژه مشکلات دستخط است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر تدوین بسته آموزشی فعالیت‌های بدنی حرکتی و بررسی اثربخشی آن بر مشکلات دستخط کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی بود.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش، از نوع ترکیبی (کیفی و کمّی) بود. بخش کیفی شامل تدوین برنامه درمانی و بخش کمی شامل روش نیمه‌آزمایشی با طرح گروه کنترل نامعادل و جلسه پیگیری بود. جامعه آماری در بخش کیفی متون مبتنی بر نظریات بارکلی (2015) و شامل متخصصان حوزه مهارت‌های حرکتی کودک و پژوهش‌های چاپ‌شده در مجلات معتبر در محدوده سال‌های 1390 تا 1399برای مقالات فارسی و 2000 تا 2020 برای مقالات لاتین در زمینه مداخله‌های حرکتی کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی بود. جامعه آماری در بخش کمی، شامل کلیه کودکان پسر با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی 12-7‌ساله در مقطع ابتدایی در منطقه 16 شهر تهران بود. برای نمونه‌گیری از بین مدارس منطقه 16، 4 مدرسه به صورت در دسترس انتخاب شدند و 30 کودک با این اختلال در آن شناسایی و سپس به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند (هر گروه 15 کودک). ابزارهای استفاده‌شده در بخش کیفی، متون استخراج‌شده و در بخش کمی شامل پرسش‌نامه‌های تشخیصی اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی و مشکلات دستخط بودند. کودکان گروه آزمایش طی 24 جلسه 60‌دقیقه‌ای در برنامه آموزشی شرکت کردند. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته تجزیه‌و‌تحلیل شد.یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که بسته آموزشی از نظر متخصصان دارای روایی محتوایی کافی است. همچنین با کنترل پیش‌آزمون، بسته آموزشی فعالیت‌های بدنی حرکتی موجب بهبود معنادار در مشکلات دستخط در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شد (0/001=P). نتیجه‌گیری: به طور کلی نتایج پژوهش حاضر نشان داد که برنامه آموزشی فعالیت‌های بدنی حرکتی بر مشکلات دستخط کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی اثرات مثبتی به همراه دارد.

Keywords

• فعالیتهای بدنی حرکتی
• مشکلات دستخط
• کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی