اثر دوره بازگشت دبی در اعمال یکی از اقدامات طبیعی مدیریت سیل بر کاهش ریسک سیلاب

Abstract

در این پژوهش میزان کاهش ریسک سیل در اثر پیاده‌سازی یکی از روش‌های مدیریت طبیعی سیل در یک منطقه مخروط‌افکنه موردبررسی قرار گرفته است. مدیریت سیل به روش‌های متداول سازه‌ای و غیرسازه‌ای انجام می‌شود که هزینه اجرای آن‌ها زیاد و عمر این پروژه‌ها کوتاه است. کاهش خسارت‌ ناشی از سیل و استفاده از روش‌هایی به‌منظور مدیریت پایدار و انعطاف‌پذیرتر سیل در سال‌های اخیر بیش‌تر مورد توجه پژوهش‌گران قرار گرفته است. استفاده از رویکرد‌های طبیعی کنترل سیل (NFM) یکی از روش‌های مدیریت پایدار سیل محسوب شده که در این پژوهش با ارائه یک راه‌کار طبیعی در قالب افزایش طول مسیر رودخانه با ایجاد خم در مسیر اصلی به بررسی اثرگذاری آن بر میزان خسارت مورد انتظار سیلاب نسبت به حالت اصلی پرداخته می‌شود. روش انجام این پژوهش بر پایه مدل‌سازی بوده که از سه مدل HEC-HMS، HEC-RAS 2D و ArcMap استفاده شده است. منطقه موردمطالعه حوضه آبریز رودخانه آببخشاء واقع در شهرستان بردسیر، استان کرمان به وسعت 1136 کیلومترمربع، دارای حالت مخروط‌افکنه که سیل‌های متعددی در آن اتفاق افتاده است. داده‌های توپوگرافی، بارش و دبی از مهم‌ترین داده‌های موردنیاز این پژوهش محسوب می‌شوند. براساس نتایج این پژوهش ایجاد خم در مسیر رودخانه باعث کاهش 5/15 درصدی خسارت موردانتظار سالیانه (EAD) می‌شود. نتایج این پژوهش می‌تواند در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری راه‌کارهای بهینه مدیریت سیلاب در منطقه مؤثر باشد.

Keywords

• خسارت مورد انتظار سیل (ead)
• کاهش خسارت
• مدیریت طبیعی سیل (nfm)
• مئاندر