Umde Dini Tetkikler Dergisi (Jul 2020)
Hristiyan Şair el-Ahtal Tarafından Ensar’ın Hicvedilmesi
Abstract
Bu araştırmanın konusu, doğum tarihi net olarak bilinmeyen, Hîre’de veya Rusâfe yakınlarında doğduğu tahmin edilen, meşhur Hristiyan Benî Tağlib Kabilesine mensup, Emevî Dönemi’nde yaşamış Araplar’ın en gözde Hristiyan şairi el-Ahtal’ın yaşamının ilk gençlik dönemidir. Annesinin ölümünden sonra kendisine hiçbir zaman öz çocuklarına davrandığı gibi davranmayan üvey annesinin aşırı baskıları, Hristiyan inancına sahip olduğu için gençlik yıllarında toplumdan gördüğü tepki ve şiddet; onun ruhunu isyana, sivri dilli olmaya, içki içip meyhaneleri mesken tutmaya sevk etmiş, rivâyet edildiğine göre şiir hayatı üvey annesini hicvettiği beyitle başlamıştır. Benî Tağlib Kabilesi’nin şairi Kâ’b b. Cuayl’in kendisine, “Sen boş boğaz ve sefihin (ahtal) birisin.” diye hitap etmesinden sonra el-Ahtal lakabıyla da şöhret bulmuştur. Ensar’a ve Emevîler’e mensup iki şairin kendi aralarında karşılıklı şiir okumaları, Ensar ile Emevîler arasında geçmişten beri var olan düşmanlığın yeniden alevlenmesine sebep olmuştur. Muâviye’nin özel şairi Kâ’b b. Cuayl’in hânedan üyelerine tavsiye etmesiyle saraya davet edilmiş, kendisine güven verildikten sonra da öküz diliyle (görünüm olarak damarlı yapısı dile benzeyen bitki, el-Ahtal’ın lakabı) Ensar’a dil uzatarak Ensar’ı hicvetmiştir. Bu makalede, şairi el-Ahtal’ın bâdiyede, eğlenceye düşkün, hiciv şiirleri inşâd ederek, ahlâkî kurallara değer vermeden yaşadığı, hayatının sadece meşhur olmadan önceki çocukluk, gençlik ve saraya davet edilerek Ensar’ı hicvetmesine değinilecektir.
Keywords
