History Studies (Oct 2023)
TÜRKİYE’YE YAPILAN AMERİKAN İKTİSADİ YARDIMLARI BAĞLAMINDA MENDERES’İN ABD ZİYARETLERİ: DIŞ POLİTİKA İÇ POLİTİKA ETKİLEŞİMİ ÜZERİNE VAKA ÇALIŞMASI
Abstract
Türkiye, II. Dünya Savaşının olumsuz ekonomik etkilerini hafifletebilmek için Truman Doktrini ve Marshall Planı’ndan yararlanmış, askeri gücünü arttırmak için ise NATO üyesi olmuştur. 8 Temmuz 1948’de başlayan ve 31 Aralık 1951 itibariyle sona eren Marshall Planı’nın ardından Türkiye, ABD’den hususi kaynak aktarımı yoluyla iktisadi yardım almayı sürdürmüştür. Başbakan Adnan Menderes, batı demokrasilerinin emniyeti için Türkiye’nin üzerindeki SSCB tehdidi ortadan kalkıncaya dek Türkiye’ye yapılacak ekonomik yardımların artarak devam etmesi gerektiğini savunmuştur. Yardımların azalması ya da sona ermesi ihtimali belirdiğinde Menderes; yardımların devamını sağlamak için 1954 ve 1959’da ABD’yi ziyaret etmiştir. Ev sahibi ülkenin Türk heyetine karşı tutumu, 1954 ve 1959’da birbirlerinden son derece farklı olmuş; Menderes’in karşılanması, resmi temasların niteliği ve ziyaretin amacına ulaşması noktasında iki ziyaret birbirinden farklı seyretmiştir. Ziyaretlerde yaşananlar Menderes’in siyasi kariyerinde yükselişi ve düşüşü ile paralellik arz etmiştir.
Keywords
