بررسی مقاومت بیوتیپ‌های یولاف وحشی زمستانه به علف‌کش‌های بازدارندهACCase در مزارع گندم شهرستان رامیان

Abstract

به‌منظور بررسی بروز مقاومت یولاف وحشی زمستانه (Avena ludoviciana Dur.) به علف­کش­های بازدارنده ACCase، آزمایش­هایی در سال 1396 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. بیوتیپ­های مشکوک به مقاومت از مزارع گندم شهرستان جمع­آوری گردید. یک بیوتیپ حساس نیز از مزارعی که هیچ‌گونه سابقه سمپاشی نداشتند جمع­آوری شد. ابتدا بیوتیپ­های مشکوک با غلظت تفکیک­کننده به دست آمده، مورد غربال قرار گرفتند. سپس واکنش بیوتیپ­های مقاوم و حساس این علف هرز در مقابل دزهای مختلف علف­کش بررسی شد. نتایج این تحقیق، بروز مقاومت به علف‏کش‏های کلودینافوپ­پروپارژیل، فنوکساپروپ­پی­اتیل و دیکلوفوپ­متیل در 58 بیوتیپ را تأیید نمود. درجه مقاومت به علف­کش­های فنوکساپروپ­پی­اتیل، دیکلوفوپ­متیل و کلودینافوپ­پروپاژیل به ترتیب بین 69/48 تا 33/851<، 57/52 تا 57/752< و 27/310 تا 90/1443< بود. جهت بررسی بیشتر واکنش بیوتیپ­های مقاوم، سه علف­کش هالوکسی­فوپ-­آر متیل­استر، کلتودیم و پینوکسادن جهت آزمون پتری دیش انتخاب شدند. دو مورد از بیوتیپ­های با شاخص مقاومتی بالا (ram1, ram18) و دو مورد از بیوتیپ­های با کمترین شاخص مقاومتی ram4) ram15,) به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفتند. در تیمار هالوکسی­فوپ-آر متیل­استر، بیشترین و کمترین درجه مقاومت در بیوتیپ ram1 به میزان 35/424 و بیوتیپ ram 15 به میزان 50/284 به دست آمد. در دو علف‌کش دیگر درجه مقاومت تفاوت معنی­داری با 1 نداشت. نقشه پراکنش مزارع آلوده به علف­های هرز مقاوم با استفاده ازسامانه اطلاعات جغرافیایی ترسیم و مشخص شد. برآورد بالای درجات مقاومت گویای مدیریت انفعالی در کنترل یولاف وحشی زمستانه می­باشد. نتایج این تحقیق می­تواند جهت اجرای برنامه­های مدیریت علف­های­هرز مقاوم و ممانعت از توسعه آن­ها به سایر مناطق به کار رود.

Keywords

• آزمایش غلظت-پاسخ
• درجه مقاومت
• مقاومت به علف‌کش
• نقشه پراکنش