History Studies (Nov 2024)
Yeni Belgeler Işığında İbrahim Şinâsî’nin Mehmed Emin Âli Paşa ile Münasebetlerinin Erken Dönemi
Abstract
Bu çalışma, Tanzimat Devri’nin siyasî ve entelektüel manada simgesel değere sahip şahsiyetlerinden Mehmed Emin Âli Paşa ile İbrahim Şinâsî arasındaki münasebetlerin erken dönemine dair Osmanlı arşivlerinden edinilen ve bu vesileyle ilk kez yayınlanan belgeler üzerinden söz konusu ikili arasındaki ünlü münaferetin kökenine dair çelişkiler ile belirsizlikleri ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Araştırmanın yöntemi doküman analizine dayanmakta ve bu kapsamda arşiv belgelerinin yanı sıra birincil kaynaklar ile araştırma ve inceleme eserlerinden yararlanılmaktır. Çalışmada, iki şahsiyet arasında düşmanlıktan evvel müspet münasebetlerin bulunduğu; Şinâsî’nin Paris yıllarında söz konusu münasebetlerin gelişmeye devam ettiği ve bunun zamanla bir himaye ilişkisine dönüştüğü hususları ilk kez ortaya çıkarılmaktadır. Öte yandan çalışmada Şinâsî’nin devlet tarafından Paris’e gönderildiği tarih kesin olarak belirlenmekte ve kendisinin ilk ve tek Fransızca el yazısı örneği sunulmaktadır. Ayrıca Şinâsî’nin gençliğinde bürokraside hızla yükselmeyi arzuladığı ve bu doğrultuda ısrarlı girişimlerde bulunduğu tespit edilmekte; son olarak kayıp eserlerinden “Sarf Mecmuası”na dair önemli yeni bilgiler gün yüzüne çıkarılmaktadır.
Keywords