Ana Dili Eğitimi Dergisi (Jul 2020)
Türkçe Ders Kitaplarındaki Bilgilendirici Metinlerin ve Yapılarının İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma
Abstract
Bilgilendirici metinler okul ve okul dışı öğrenmelerin temel kaynağını oluşturur. Bilgilendirici metin yapısını bilmek, bir öğrencinin dinlediği veya okuduğu metnin nasıl organize edildiğini anlamasını ve o metni hafızasında tutmasını kolaylaştırabilir. Öğrencilerin bilgilendirici metin yapılarını tanıyabilecekleri en önemli araçların Türkçe ders kitaplarındaki okuma ve dinleme metinlerinin olduğu söylenebilir. Türkçe ders kitaplarında bilgilendirici metin yapılarının her birine önem verilmeli, öğretim sadece bir metin yapısına odaklanarak yürütülmemelidir. Bu araştırmanın temel amacı ders kitaplarında bilgilendirici metinlere ve yapılarına ne oranda yer verildiğini tespit etmektir. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden temel nitel araştırma kullanılmıştır. Çalışma materyalinin belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemine başvurulmuş, 2019-2020 eğitim öğretim yılında kullanılan altı Türkçe ders kitabı çalışmaya dâhil edilmiştir. Veriler nitel araştırmada veri toplama yöntemlerinden biri olan doküman incelemesi yoluyla toplanmış, betimsel analiz yoluyla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda incelenen tüm ders kitaplarında bilgilendirici metinlere öyküleyici metinlere oranla çok daha az yerildiği görülmüştür. Ayrıca bilgilendirici metin yapılarından en çok tanıtıcı metin yapısına yer verildiği, sıralama, sebep-sonuç, problem çözme ve karşılaştırma metin yapılarına çok sınırlı sayıda yer verildiği tespit edilmiştir. Bilgilendirici metin yapısı çeşitliliğine yer verme açısından Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabının diğer Türkçe ders kitaplarından daha hassas olduğu görülmüştür.
Keywords
