زن در توسعه و سیاست (Dec 2009)
سنت، نوسازی و خانواده (مطالعهی تداوم و تغییرات خانواده در اجتماع‌های ایلّی با استفاده از رهیافت روش تحقیق ترکیبی)
Abstract
طی چند دهه ی اخیر، نهاد خانواده و نظام خویشاوندی متأثر از ورود فرایند و پیامدهای نوسازی، تغییر و تحولاتی ژرف را در دو سطح عینی- ساختاری و ذهنی- معنایی تجربه کرده است. از اینرو، این مقاله به واکاوی فرایند نوسازی و مکانیسم? تأثیرگذاری آن بر نهاد خانواده در بستر اجتماع ایلی و درک و تفسیر مردمان آن از اشکال سنتی و مدرن خانواده، ابعاد و عوامل زمینه?ساز تغییرات خانواده می?پردازد. روش?شناسی مورد استفاده، روش تحقیقِ ترکیبیِ هم زمان- زاویه?بندی است که شامل دو روش کمّی- کیفی، دو جهت?گیری نظری اثباتی- تفسیری، دو نوع داده‌ی کمّی- کیفی و بیش از یک محقق است. نتایج برررسی نشان می?دهند که خانواده در بین ایلات مذکور، هم از نظر ساختاری-کارکردی و هم از نظر معنایی- تفسیری در معرض تغییر بوده است. یافته?های کمّی مطالعه نشان داد که سه مؤلفه ی نوسازی یعنی شهرنشینی، آموزش مدرن و رسانه?های ارتباطی بر افول ابعاد سنتی خانواده و پیدایش شکل مدرن آن مؤثر بوده?اند. یافته?های کیفی مطالعه نیز که در قالب یک مدل زمینه?ای ارایه شده است ضمن تأیید نتایج بخش کمّی، بیانگر آن است که افراد جامعه ی مورد مطالعه نسبت به منابع این تغییرات و پیامدهای آن به طور بازاندیشانه?ای آگاه و از حساسیتی ویژه? برخوردارند.
